ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာသိျခင္း အက်ိဳး
ဒါျဖင့္ ဒါေတြကို သိေတာ့ ဘာအက်ိဳး ရွိသလဲဆိုေတာ့ “ငါ” လို႔ တစ္သံသရားလံုး ထင္လာတဲ့ အထင္ႀကီးဟာ “ေၾသာ္ - ငါ မဟုတ္ပါလား၊ သူ႔ဟာသူ လုပ္ေနၾကတာပါလား၊ သူ႔ အေၾကာင္းနဲ႔သူ, သူ႔ကိစၥသူ လုပ္ေနၾကတာပါလား” ဆိုတဲ့ ဒီလို မွန္ကန္တဲ့ အျမင္တစ္မ်ိဳး ရလာႏိုင္တယ္၊ ဒါဟာ အက်ိဳးပဲ။ တစ္သံသရာလံုး ငါလို႔ ထင္လာတဲ့ အစြဲႀကီးဟာ ေပ်ာက္သြားႏိုင္တယ္၊ တစ္သံသရာလံုး ငါ့ဥစၥာလို႔ ထင္လာတာလည္း “ေၾသာ္- ငါ့ဥစၥာ မဟုတ္ဘူး၊ သူ႔အေၾကာင္းနဲ႔သူ၊ သူတို႔ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရ ကိစၥေတြ သူ႔ဟာသူ လုပ္ေနၾကတာ၊ ငါလုပ္ခိုင္းတာလည္း မဟုတ္ဘူး၊ သူ႔ဟာသူ လုပ္ေနၾကတာ” ဆိုတဲ့သေဘာေလး ေပၚမလာဘူးလား၊ မွန္ကန္တဲ့ အျမင္ရဖို႔အတြက္ အခုလို Analize ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာတဲ့ အသိဉာဏ္ ရဖို႔ရာအတြက္ အဘိဓမၼာကို ေလ့လာၾကရတာ။မေလ့လာလို႔ အဘိဓမၼာသေဘာကို မသိလုိ႔ရွိရင္ ၀ိပႆနာဉာဏ္ ထပ္ဆင့္ျဖစ္ဖို႔ မလြယ္ဘူး၊ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ ၾကည့္ေလ၊ ၀ိပႆနာဉာဏ္ ျဖစ္ဖို႔ရာအတြက္ “နာမ႐ူပပရိေစၦဒဉာဏ္” ဆိုတဲ့ ႐ုပ္နဲ႔နာမ္ ႏွစ္ခု ခြဲျခားသိဖို႔ဆိုတာ အရင္လာရတယ္၊ ၿပီးေတာ့ ဒီ ႐ုပ္နဲ႔နာမ္ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ “ပစၥယပရိဂၢဟဉာဏ္” နဲ႔ အမွန္ သိဖို႔လိုတယ္၊ အဲဒီ ေနာက္မွ ၀ိပႆနာဉာဏ္ေတြက လာတာ၊ အဲဒီေတာ့ ၀ိပႆနာဉာဏ္ကို လမ္းခင္းေပးဖို႔ရာအတြက္ ဒီအဘိဓမၼာဉာဏ္ဆိုတာ ရွိကို ရွိရမယ္ေနာ္၊ ဒီေတာ့မွ လမ္းေၾကာင္းဟာ ရွင္းသြားၿပီးေတ့ အျမင္ေတြ မွန္လာမယ္၊ သံသရာက စြဲႏိုင္တဲ့ အစြဲေတြကို ျဖဳတ္ႏိုင္မယ္လို႔ ဒီလို သေဘာက်ရမယ္။
စိတ္ဦးေဆာင္ၿပီး ျဖစ္လာတဲ့ ဒီသဘာ၀ ၈-ခုဟာ ဘယ္ေလာက္ထိေအာင္ တြဲတုန္းဆိုရင္ သူက တစ္ခုတည္းလို႔ ထင္ရေအာင္ တြဲတယ္၊ တစ္ခုတည္းလို႔ ထင္ရေအာင္ တြဲတယ္ ဆိုတာ ဘယ္လိုထိေအာင္ တစ္ပါးတည္းလို႔ ထင္ရသလဲဆိုရင္ ေပၚလာတဲ့ ေနရာကလည္း တစ္ေနရာတည္းက ေပၚလာတာ၊ Base လို႔ ေခၚတယ္၊ မွီရာ၀တၳဳတစ္ခုတည္း ေပၚလာတာ။
ဥပမာ- မ်က္စိက ေပးလာရင္ မ်က္စိဆိုတဲ့ မွီရာတစ္ခုတည္းမွာ ဒီ ၈-ခုက ေပၚတယ္၊ အသံကို ၾကားၿပီးေတာ့ နားက ေပၚတယ္ဆိုရင္လည္း ဒီ ၈-ခုစလံုးဟာ တစ္ခုက မ်က္စိက ေပၚၿပီး တစ္ခုက နားမွ ေပၚတာ၊ ဒီလို မဟုတ္ဘူး၊ နားကေပၚတဲ့ အုပ္စုဆိုရင္ နားကပဲ ေပၚတယ္၊ ႏွာေခါင္းက ေပၚလာတယ္ ဆိုရင္ ႏွာေခါင္းကခ်ည္းပဲ ေပၚတယ္၊ လွ်ာကို မွီၿပီး ေပၚလာတယ္ဆိုရင္လည္း လွ်ာကပဲေပၚတယ္၊ ခႏၶာကိုယ္ ကာယပသာဒကို မွီၿပီး ေပၚလာတယ္ ဆိုရင္လည္း ခႏၶာကိုယ္ကပဲ ေပၚတယ္၊ မွီရာ ၀တၳဳ႐ုပ္ခ်င္း တူတယ္တဲ့။
ဒါတင္ပဲလားဆိုေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ သူတို႔ ရရွိထားတဲ့ အာ႐ံုကလည္း အတူတူပဲတဲ့၊ မွီရာတူသလို အာ႐ံုလည္း တူရမယ္၊ ဒီလို တူညီေနတဲ့ ဒီသဘာ၀ ၈-ခုဟာ ျဖစ္ေတာ့လည္း တစ္ၿပိဳင္နက္ ျဖစ္လာတယ္၊ ပ်က္ေတာ့လည္း တစ္ၿပိဳင္နက္ ပ်က္သြားတယ္ ဆိုေတာ့ တစ္ခုတည္းကို ျဖစ္မေနေပဘူးလား၊ သို႔ေသာ္ သူတို႔ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြက တစ္ခုတည္း မဟုတ္ဘူးတဲ့။
ကားႀကီး လမ္းေပၚမွာ ေျပးေနတာ ဓာတ္ဆီကလည္း ဓာတ္ဆီအလုပ္ လုပ္တယ္၊ အင္ဂ်င္ကလည္း အင္ဂ်င္အလုပ္ လုပ္တယ္၊ ဒ႐ိုင္ဘာကလည္း ဒ႐ိုင္ဘာအလုပ္ လုပ္ရတယ္၊ ဘီးကလည္း ဘီးအလုပ္လုပ္ရတယ္၊ သူ႔ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ အလုပ္ေတြ လုပ္ေနတာ၊ သို႔ေသာ္ ကားလမ္းေပၚမွာ ေျပးေနတယ္ ဆိုတဲ့ တစ္ခုပဲ ျဖစ္တာ။
လူေတြ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့ ေနရာမွာလည္းပဲ မ်က္စိက လမ္းကို ၾကည့္ေပးရတယ္၊ ေျခေထာက္က ေလွ်ာက္ေပးရတယ္၊ က်န္တဲ့ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းေတြက balance ျဖစ္ေအာင္ ညွိေပးရတယ္၊ ေဟာၾကည့္ စုေပါင္းၿပီးေတာ့ သူ႔အလုပ္သူ လုပ္သြားၾကတာ၊ အဲဒီလို သဘာ၀ခ်င္း မတူတဲ့အရာေတြ ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ သူ႔အလုပ္သူ လုပ္ေနတာေတြ ကိုယ့္သႏၱာန္မွာ ရွိေနတယ္။
သဗၺစိတၱသာဓာရဏ
အဲဒီေတာ့ စိတ္ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တဲ့ ေစတသိက္ ၇-ခု ဆိုတာ ပါဠိလို ဖႆ, ေ၀ဒနာ, သညာ, ေစတနာ, ဧကဂၢတာ, ဇီ၀ိတိၿႏိၵယ, မနသိကာရ ဆိုတဲ့ သဗၺစိတၱသာဓာရဏ ၇-ခုကို ေခၚတယ္၊ စိတ္အားလံုးနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ ေစတသိက္။(၁) ဖႆ တဲ့၊ ဖႆက စျဖစ္လို႔ ဖႆကို နံပါတ္ ၁-လို႔ေျပာတာဟုတ္ဘူး၊ ဒါက ေဟာတဲ့ေျပာတဲ့ အစဥ္နဲ႔ ေျပာတာေနာ္၊ သူတို႔ အားလံုးက စိတ္ျဖစ္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္တည္း ျဖစ္ၾကတာ၊ ဖႆဆိုတာ အာ႐ံုနဲ႔ ထိေတြ႔မႈ၊ ဒီလို အဓိပၸါယ္ ရတယ္၊ စိတ္နဲ႔ အာ႐ံုနဲ႔ ထိေတြ႔သြားတဲ့ သေဘာဟာ ဖႆ။
(၂) ေ၀ဒနာ - ခံစားမႈ
(၃) သညာ - အမွတ္အသား ျပဳၿပီးေတာ့ သိမႈ၊
(၄) ေစတနာ - လႈံ႕ေဆာ္စည္း႐ံုးမႈ၊ ျဖစ္ဖက္ သဘာ၀တရားေတြကို လံႈ႕ေဆာ္ၿပီးေတာ့ စုစည္းေပးတဲ့သေဘာ၊
(၅) ဧကဂၢတာ - အာ႐ံုတစ္ခုတည္းေပၚမွာ စုက်ေနေအာင္ ဦးတည္ခ်က္တစ္ခုတည္း ထားေပးမႈ၊
(၆) ဇီ၀ိတိၿႏိၵယ - ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ေနရာမွာ ပိုင္စိုးတဲ့ အသက္လို႔ေခၚတဲ့ သဘာ၀တရားတစ္ခု။ သူရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈ ကေတာ့ ဒီသဘာ၀တရားေတြ ထပ္ထပ္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနေအာင္။ ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္ပိုင္းေတြ၊ သူကေန အကာအကြယ္ ေတာ္ေတာ္ေပးတယ္၊ ေျပာမယ္ဆိုရင္ Preserve လုပ္ေပးတယ္ေနာ္၊ ဆိုင္ရာသက္တမ္းေလးအတြင္း ပ်က္စီးမသြားေအာင္ သူက Preseeve လုပ္ေပးထားတာ၊ ထိန္းေပးတယ္လို႔ ေျပာတယ္။
ေနာက္နံပါတ္ (၇) မနသိကာရ ဆိုတာ ႏွလံုးသြင္းတယ္လို႔ ေျပာတယ္၊ အာ႐ံုရွိတဲ့ဘက္ကို စိတ္ကို ဦးလွည့္ေပးတာ၊ စိတ္နဲ႔ အာ႐ံုတြဲသြားေအာင္ အာ႐ံုဘက္ စိတ္ကို ဦးလွည့္ေပးတဲ့သေဘာ၊ ကဲ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ေဆာင္ရြက္မႈခ်င္း တူၾကရဲ႕လား။
ေဆာင္ရြက္မႈကိစၥမ်ား
ဖႆက အာ႐ံုနဲ႔စိတ္ကို ဆံုစည္းေပးတာ၊ ေ၀ဒနာက အာ႐ံုနဲ႔ သဘာ၀ကို အေတြ႔အႀကံဳ ရသြားတာ၊ ခံစားတာ၊ သညာက အမွတ္အသား လုပ္ၿပီး သိလိုက္တာ၊ ေစတနာက လႈံ႕ေဆာ္ၿပီး စည္း႐ံုးတာ၊ အားလံုး အတူတူ ေဆာင္ရြက္ရေအာင္ သူ႔ကိစၥသူ ေဆာင္ရြက္ေအာင္ ေစတနာက လံႈ႔ေဆာ္တယ္၊ စည္း႐ံုးတယ္၊ ဧကဂၢတာဆိုတာ အာ႐ံုတစ္ခုတည္းေပၚမွာ က်သြားေအာင္ ေပါင္းေပးတယ္၊ ဇီ၀ိတိေၿႏၵဆိုတာ ျဖစ္လာတဲ့ သဘာ၀တရားေတြ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ၿပီးေတာ့ ေပးတယ္၊ မနသိကာရဆိုတာ စိတ္ကို အာ႐ံုဘက္ကို လွည့္ေပးတယ္၊ ႏွလံုးသြင္းတယ္လို႔ ေျပာတယ္။အဲဒီ သဘာ၀တရားေတြ စိတ္ရယ္၊ ေဟာဒီ သဘာ၀ေစတသိက္ ၇-မ်ိဳးရယ္ဟာ ခြဲလို႔မရေအာင္ တစ္ခုတည္း အေနနဲ႔ ယွဥ္တြဲၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနၾကတယ္တဲ့၊ Unity of mind လို႔ ေျပာတယ္၊ လူရဲ႕ ႐ုပ္ခႏၶာကိုယ္မွာ အင္မတန္ ေသးငယ္တဲ့ cell ေလးတစ္ခုမွာ ေတာင္မွပဲ ႐ုပ္ ၈-ခု၊ ၉-ခု၊ ၁၀-ခု ေပါင္းေနတာေနာ္။ အခု စိတ္ကလည္း အတူတူပဲ၊ သာမန္စိတ္ကေလး အင္အား အနည္းဆံုး စိတ္ေလးတစ္ခုမွာ စိတ္တစ္ခုနဲ႔ ေစတသိက္ ၇-ခု၊ ေဟာဒီ ၈-ခု ေပါင္းေနတာပဲ၊
ဒီေနရာမွာ ဘယ္လို နားလည္ရမလဲဆိုရင္ စဥ္းစားၾကည့္ပါ၊ စိတ္နဲ႔ အာ႐ံုနဲ႔ ေတြ႔ဖိုရာအတြက္ ေတြ႔ဆံုေပးတဲ့ သဘာ၀မပါရင္ စိတ္က အာ႐ံုနဲ႔ေတြ႔ဆံုတာ သူမလုပ္ႏိုင္ဘူး၊ ခံစားတာ သူမလုပ္ႏိုင္ဘူး၊ မွတ္တမ္းတင္တာ သူမလုပ္ႏိုင္ဘူး၊ လံႈ႔ေဆာ္တာ စည္း႐ံုးတာ သူ႔အလုပ္ မဟုတ္ဘူး၊ အာ႐ံုတစ္ခုတည္းေပၚမွာ စုေနေအာင္လုပ္တာ၊ သူ႔အလုပ္ မဟုတ္ဘူး၊ ေစာင့္ေရွာင့္ ထိန္းသိမ္းေပးတာလည္း သူ႔အလုပ္ မဟုတ္ဘူး၊ အာ႐ံုရွိရာကို ဦးလွည့္ေပးတာလည္း သူ႔အလုပ္ မဟုတ္ဘူး။
သူလုပ္တာက အာ႐ံုကို သိလိုက္တဲ့သေဘာေလးပဲ၊ ဒါပဲ သူလုပ္ႏိုင္တာ၊ ဒီသဘာ၀တရားေလးေတြဟာ သူ႔ဟာသူ စုစည္းေပးတာ၊ စိတ္ကေလးကို အာ႐ံုနဲ႔ ေတြ႔ဖို႔ရာအတြက္ ဖႆဆိုတဲ့ အာ႐ံုနဲ႔ ဆံုေတြ႔ေပးတဲ့ သဘာ၀ေလးတစ္ခု ရွိကို ရွိရတယ္၊ သူမရွိရင္ အာ႐ံုနဲ႔ မဆံုေတြ႔ႏိုင္ဘူးေပါ့၊ အာ႐ံုနဲ႔ ဆံုေတြ႔သြားတဲ့အခါမွာ အာ႐ံုရဲ႕ သေဘာကို ခံစားလိုက္တာ၊ အေတြ႔အႀကံဳတစ္ခု ရလိုက္တာ၊ လူေတြက ေျပာတယ္၊ အေတြ႔အႀကံဳလို႔ ေျပာၾကတယ္၊ ခံစားတယ္ဆိုတာ ဒီအာ႐ံုေလး ေတြ႔တဲ့အခါ စိတ္ထဲမွာ ေပ်ာ္သြားတယ္၊ စိတ္ညစ္သြားတယ္၊ အဲဒါ ခံစားတာ၊ အေတြ႔အႀကံဳ ရသြားတာ၊ အဲဒီေတာ့ တစ္ခုခ်င္း ေျပာရေအာင္။
** ဆက္ရန္ ** အခန္း(၅) စိတ္ကို အမွီျပဳ အင္အားစုမ်ား မွ - {ဖႆျဖစ္ပံု၊ ေ၀ဒနာျဖစ္ပံု}
*ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္* အဂၢမဟာပ႑ိတ အရွင္နႏၵမာလာဘိ၀ံသ (Ph.D)
အဘိဓမၼာ ျမတ္ေဒသနာ (ပထမတြဲ) (စာ ၂၂၀-၂၂၅) မွ ေကာက္ႏႈတ္ေရးသား ပူေဇာ္ပါသည္။
No comments:
Post a Comment