Wednesday, 24 December 2014
Monday, 22 December 2014
Thursday, 18 December 2014
Tuesday, 16 December 2014
အမွတ္စဥ္(၂) - “အဘိဓမၼတၳသဂၤဟက်မ္း”
အဘိဓမၼာ ျမတ္ေဒသနာ
နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ။
က်န္းဦးနိဒါန္း
“ အဘိဓမၼာ ျမတ္ေဒသနာ” ေခါင္းစီးကစၿပီး ဘုန္းႀကီးတို႔ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကို လိုရင္း အႏွစ္ခ်ဳပ္ ထုတ္ၿပီး ၁၀-ညတိုင္တိုင္ ေဟာပါမယ္၊ ေဟာလို႔ၿပီးဆံုးသြားရင္ အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ရဲ႕ အႏွစ္ခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ စိတ္အေၾကာင္း၊ ေစတသိက္အေၾကာင္း၊ ႐ုပ္အေၾကာင္း၊ မိမိတို႔သႏၱာန္ မိမိတို႔ရဲ႕ ဘ၀မွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ သဘာ၀တရားေတြရဲ႕ အေၾကာင္းကို အေျခခံအားျဖင့္ သိရွိသြားႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။
ဒီကေန႔ ဘုန္းႀကီးတို႔ “ အဘိဓမၼာ ျမတ္ေဒသနာ” ဆိုတဲ့ ေခါင္းစီးနဲ႔ ေဟာၿပီး နက္ျဖန္ခါက်ေတာ့ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ ေခါင္းစီး အေသးေလးေတြ ေပးၿပီးေတာ့ ေဟာသြားပါ့မယ္။
အဘိဓမၼတၳသဂၤဟက်မ္း
ဒီကေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဘိဓမၼာေလ့လာေနတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ တိုင္း အဘိဓမၼတၳသဂၤဟက်မ္းကို သင္ယူၾကရတယ္၊ အမ်ားက သၿဂၤ ိဳလ္က်မ္းလို႔ ေခၚၾကတယ္၊ သၿဂၤ ိဳလ္ဆိုတာ ပါဋိဘာသာ သဂၤဟကို ျမန္မာလိုေခၚတာျဖစ္တယ္၊ သဂၤဟဆိုတာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္လို႔ အဓိပၸယ္ရတယ္၊ ဒီျပင္ေေနရာမွာ သၿဂၤ ိဳလ္တယ္ ဆိုတာ ‘ကူညီေထာက္ပံတယ္’ လို႔ အဓိပၸာယ္ရတယ္၊ ဒီေနရာမွာ သၿဂၤ ိဳလ္ဆိုတာကေတာ့ ‘အက်ဥ္းခ်ဳပ္’ လို႔ အဓိပၸာယ္ရတယ္၊ အဘိဓမၼာက်မ္းက အလြန္ က်ယ္၀န္းလို႔ ထို အဘိဓမၼာက်မ္းလာ အႏွစ္ေတြကိုထုတ္ၿပီး အက်ဥ္းခ်ံဳးထားတဲ့ က်မ္းကို အဘိဓမၼတၳသဂၤဟက်မ္း လို႔ ေခၚတယ္။
ပထမျပန္စာေမးပြဲမွာ ျပ႒ာန္းထားတာျဖစ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိၾကတဲ့ ရဟန္းသာမေဏေတြ မျဖစ္မေနရ ေျဖၾကရတဲ့ က်မ္းျဖစ္တယ္၊ ၈-ရာစု, ၉-ရာစု ေလာက္က သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာ အရွင္အႏု႐ုဒါၶ ဆိုတဲ့ မေထရ္တစ္ပါး ျပဳစုခဲ့တဲ့ ဒီ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟက်မ္း ဟာ အဘိဓမၼာကို ေလ့လာသူတိုင္းအတြက္ အင္မတန္မွ လြယ္ကူတယ္၊ အႏွစ္သာရကို ခ်ဳပ္ၿပီးေတာ့ ျပထားတဲ့က်မ္းျဖစ္လို႔ အင္မတန္ တန္ဘိုးရွိတဲ့ က်မ္းတစ္ေစာင္ ျဖစ္တယ္၊ ထိုက်မ္းမွာ အပိုင္း ၉- ပိုင္းရွိတယ္၊ အဲဒီအပိုင္း ၉- ပိုင္းထဲမွ -
(၁) စိတ္ပိုင္း၊
(၂) ေစတသိက္ပိုင္း၊
(၃) ပကိဏ္းပိုင္းဆိုတဲ့ အပိုင္း ၃-ပိုင္းကို ‘ပထမအဆင့္’ လို႔ ဒီလိုသက္မွတ္ၿပီးေတာ့ စာေမးပြဲ က်င္းပၾကတယ္၊ ေနာက္ၿပီး -
(၄) ၀ီထိပိုင္း၊
(၅) ၀ီထိမုတ္ပိုင္း၊
(၆) ႐ုပ္ပိုင္း ဆိုတဲ့ အလယ္ ၃-ပိုင္းကိုေတာ့ ‘ဒုတိယအဆင့္’ ဆိုၿပီးေတာ့ အဘိဓမၼာစာေမးပြဲမွာ က်င္းပတယ္၊ေနာက္ဆံုးပိုင္းကေတာ့ -
(၇) သမုစၥည္းပိုင္း၊
(၈) ပစၥည္းပိုင္း၊
(၉) ကမၼ႒ာန္းပိုင္း လို႔ ဆိုၿပီး ဒီ ၃-ပိုင္းကို စာေမးပြဲက်င္းပတာေတာ့ ‘တတိယအဆင့္’ လို႔ ဆိုၿပီးေတာ့ အားလံုး (၉)ပိုင္း ခြဲျခားထားတယ္။
ဘုန္းႀကီးတို႔ ဒီမွာေတာ့ ႐ုပ္ပိုင္းက စၿပီးေတာ့ ေဟာမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ႐ုပ္ပိုင္းၿပီးလို႔ရွိရင္ စိတ္ပိုင္း၊ ေစတသိက္ပိုင္း၊ ဒီအပိုင္းသံုးပိုင္းကို (၁၀)ညတာ ခြဲေဟာပါ့မယ္၊ “အဘိဓမၼာျမတ္ေဒသနာ” တရားထဲမွ သဘာ၀တရားေတြကို သိရွိနားလည္သြားေအာင္ ခြဲျခားၿပီး ေဟာေျပာသြားပါမယ္၊ ဒီအပိုင္း ၃-ပိုင္း ေက်သြားလို႔ ရွိရင္ က်န္တဲ့အပိုင္းေတြကို ဆက္လက္ ေလ့လာဖို႔ အေျခခံရသြားမွာပါ။
ေအး-- “အဘိဓမၼာျမတ္ေဒသနာ” ဆိုတာ ဗုဒၶျမတ္စြာ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့တဲ့ တရားေတာ္ေတြထဲမွာ အထူးျခားဆံုးနဲ႔ အေလးနက္ဆံုး ေဒသနာလို႔ ေျပာရမယ္၊ ျမတ္စြာဘုရား တရားေတာ္ကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၿပီးေတာ့ ၾကည့္ရင္ ျမတ္စြာဘုရား စကားေတာ္ဟာ ‘ဓမၼ’ နဲ႔ ‘၀ိနယ’ လု႔ိ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္၊ ဓမၼလို႔ဆိုတာက သဘာ၀တရားေတြကို ေျပာတာ၊ သဘာ၀ တရားေတြကို ရည္ညႊန္းၿပီးေတာ့ ေဟာေျပာတာ ဓမၼ။
၀ိနယဆိုတာ သံဃာေတြ သံဃာအဖြဲ႔အစည္းမွာ လိုက္နာရမယ့္ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြကို သတ္မွတ္ထားတာကို ေခၚတယ္၊ ျမတ္စြာဘုရား တရားေတာ္ကို အႏွစ္ခ်ဳပ္ၿပီးေတာ့ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ‘ဓမၼ’ နဲ႔ ‘၀ိနယ’ ဒီႏွစ္ခုရွိပါတယ္။
အဲဒီ ‘ဓမၼ’ ဆိုတဲ့ အထဲမွာ ဘာေတြပါတုန္းဆိုရင္ သုတၱန္တရားေတာ္နဲ႔ အဘိဓမၼာတရားေတာ္ေတြ ပါတယ္။ ဓမၼမွာ အဘိ ဆိုတဲ့ စကားလံုး မပါရင္ သက္သက္ ဓမၼဆိုတာ သုတၱန္တရားေတြကို ရည္ညႊန္းတယ္၊ အဘိဓမၼဆိုတာ ထူးျခားေလးနက္တဲ့ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ကို ရည္ညႊန္းပါတယ္။
*ဆက္ရန္* -------
ဆရာေတာ္ႀကီးေဟာၾကားေတာ္မူေသာ အဘိဓမၼာျမတ္ေဒသနာ (ပထမတြဲ) မွ
{ ပိဋကတ္ ၃-ပံု ႏွင့္ ဓမၼ ၂- မ်ိဳးအထူး } အား ဆက္လက္ေရးသား ပူေဇာ္ပါမည္။
အဂၢမဟာပ႑ိတ အရွင္နႏၵမာလာဘိ၀ံသ (Ph.D)
အဘိဓမၼာ ျမတ္ေဒသနာ (ပထမတြဲ) စာ ၁-၄ မွ ေကာက္ႏႈတ္ေရးသား ပူေဇာ္ပါသည္။
ဤစာျဖင့္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား အား လည္းေကာင္း
အဂၢမဟာပ႑ိတ အရွင္နႏၵမာလာဘိ၀ံသ (Ph.D) ဆရာေတာ္ အား လည္းေကာင္း
က်ေနာ့္အား ယခုစာအုပ္ကို ဓမၼလက္ေဆာင္ေပးေသာ အန္တီေဆြ (Anatta Swe) တို႔အား ရွစ္ခိုးပူေဇာ္ပါသည္။
ရဲ၀င္းထြန္း
05.01.2012 (Thursday) 10:16 am
အမွတ္စဥ္ (၁) အဘိဓမၼာ ျမတ္ေဒသနာ
ဂုဏ္ေတာ္အမႊမ္း ဘုရားရွိခိုး
“ က်န္းဦးပဏာမ ”
ေရႊဘုန္းေတာ္သခင္ ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား၏ မဟာက႐ုဏာေတာ္ကို အာ႐ံုျပဳကာ သီက်ဴးဖြဲ႔ဆိုအပ္ေသာ ၀ႏၵာနာပဏာမ အာသီသဂါထာကို ရြတ္ဆို ပူေဇာ္ျခင္းျဖင့္ တရားပြဲကို စတင္ၾကရေအာင္။
ေယာ ကပၸေကာဋိဟိပိ အပၸေမယ်ံ၊
ကာလံ ကေရာေႏၱာ အတိဒုကၠရာနိ။
ေခဒံ ဂေတာ ေလာကဟိတာယ နာေထာ၊
နေမာ မဟာကာ႐ုဏိကႆ တႆ။
ေယာ နာေထာ - ေ၀ေနယ်မ်ားစြာ သတၱ၀ါ၏ ခ်မ္းသာစီးပြား လိုလားေတာင့္တ ဂုဏ္ေပါင္းခသျဖင့္ နာထမည္ျငား အၾကင္ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားသည္၊
ကပၸိေကာဋီဟိပိ - ကုေဋကမၻာ အေရအတြက္သခ်ာၤတို႔ျဖင့္ေသာ္လည္း။
အပၸေမယ်ံ - ေရတြက္တိုင္းတာ ေဖၚျပျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ပါေသာ၊
ကာလံ - ေလးအသေခ်ၤ သိန္းေနကမာၻ ရွည္ၾကာေေသာ ကာလပတ္လံုး၊
ေလာကဟိတာယ - သတၱေလာက၏ အက်ိဳးစီးပြားအလို႔ငွာ၊
အတိဒုကၠရာနိ - ဥစၥာအသက္ ေျခ,လက္အဂၤ ါ ေမတၱာႀကီးမားး သမီးသားႏွင့္ သက္ထားဇနီး စြန္႔ျခင္းႀကီးဟု ၾကက္သီးထဖြယ္ ငါးသြယ္အစု အခြန္ခဲယဥ္းေသာ အမႈတို႔ကို၊
ကေရာေႏၱာ - ဘုရားျဖစ္ရန္ ရည္သန္ႀကိဳးကုတ္ အားထုတ္ေတာ္မူရသည္ ျဖစ္၍၊
ေခဒံ - လက္ေျခမ်က္လံုး အသက္ဆံုးလ်က္ ႏွလံုးစိတ္၀မ္း ကိုယ္ေတာ္၏ ပင္ပန္းျခင္းသို႔
ဂေတာ - ဘ၀အတန္တန္ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ရ ရွာေလၿပီ၊
မဟာကာ႐ုဏိကႆ - သတၱ၀ါမ်ား ရင္၀ယ္သားကဲ့သို႔ သနားခ်စ္ခင္ မဟာက႐ုဏာရွင္ ျဖစ္ေတာ္မူေသာ၊
တႆ နာထႆ - ေ၀ေနယ်မ်ားစြာ သတၱ၀ါ၏ ခ်မ္းသာစီးပြား လိုလားေတာင့္တ ဂုဏ္ေပါင္းခသျဖင့္ နာထမည္ျငား ထိုရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားအား၊
နေမာ - ႐ိုေသေပ်ာင္းေပ်ာ့ မာန္ကိုေလွ်ာ့၍ ကန္ေတာ့႐ိုက်ိဳး ရွိခိုးျခင္းသည္၊
အတၱဳ ဘ၀တု - စင္စစ္မေသြ ျဖစ္ပါေစသတည္း.....။
“ သာဓု - သာဓု - သာဓု ”
-------------------------
*ဆက္ရန္* -------
ဆရာေတာ္ႀကီးေဟာၾကားေတာ္မူေသာ အဘိဓမၼာျမတ္ေဒသနာ (ပထမတြဲ) မွ { အဘိဓမၼာတၳသဂၤဟက်မ္း } အား ဆက္လက္ေရးသား ပူေဇာ္ပါမည္။
အဂၢမဟာပ႑ိတ အရွင္နႏၵမာလာဘိ၀ံသ (Ph.D)
အဘိဓမၼာ ျမတ္ေဒသနာ (ပထမတြဲ) - မွ ေကာက္ႏႈတ္ေရးသား ပူေဇာ္ပါသည္။
ရဲ၀င္းထြန္း
03.01.2012 (Tuesday) 12:10 pm
ေရႊဘုန္းေတာ္သခင္ ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား၏ မဟာက႐ုဏာေတာ္ကို အာ႐ံုျပဳကာ သီက်ဴးဖြဲ႔ဆိုအပ္ေသာ ၀ႏၵာနာပဏာမ အာသီသဂါထာကို ရြတ္ဆို ပူေဇာ္ျခင္းျဖင့္ တရားပြဲကို စတင္ၾကရေအာင္။
ေယာ ကပၸေကာဋိဟိပိ အပၸေမယ်ံ၊
ကာလံ ကေရာေႏၱာ အတိဒုကၠရာနိ။
ေခဒံ ဂေတာ ေလာကဟိတာယ နာေထာ၊
နေမာ မဟာကာ႐ုဏိကႆ တႆ။
ေယာ နာေထာ - ေ၀ေနယ်မ်ားစြာ သတၱ၀ါ၏ ခ်မ္းသာစီးပြား လိုလားေတာင့္တ ဂုဏ္ေပါင္းခသျဖင့္ နာထမည္ျငား အၾကင္ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားသည္၊
ကပၸိေကာဋီဟိပိ - ကုေဋကမၻာ အေရအတြက္သခ်ာၤတို႔ျဖင့္ေသာ္လည္း။
အပၸေမယ်ံ - ေရတြက္တိုင္းတာ ေဖၚျပျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ပါေသာ၊
ကာလံ - ေလးအသေခ်ၤ သိန္းေနကမာၻ ရွည္ၾကာေေသာ ကာလပတ္လံုး၊
ေလာကဟိတာယ - သတၱေလာက၏ အက်ိဳးစီးပြားအလို႔ငွာ၊
အတိဒုကၠရာနိ - ဥစၥာအသက္ ေျခ,လက္အဂၤ ါ ေမတၱာႀကီးမားး သမီးသားႏွင့္ သက္ထားဇနီး စြန္႔ျခင္းႀကီးဟု ၾကက္သီးထဖြယ္ ငါးသြယ္အစု အခြန္ခဲယဥ္းေသာ အမႈတို႔ကို၊
ကေရာေႏၱာ - ဘုရားျဖစ္ရန္ ရည္သန္ႀကိဳးကုတ္ အားထုတ္ေတာ္မူရသည္ ျဖစ္၍၊
ေခဒံ - လက္ေျခမ်က္လံုး အသက္ဆံုးလ်က္ ႏွလံုးစိတ္၀မ္း ကိုယ္ေတာ္၏ ပင္ပန္းျခင္းသို႔
ဂေတာ - ဘ၀အတန္တန္ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ရ ရွာေလၿပီ၊
မဟာကာ႐ုဏိကႆ - သတၱ၀ါမ်ား ရင္၀ယ္သားကဲ့သို႔ သနားခ်စ္ခင္ မဟာက႐ုဏာရွင္ ျဖစ္ေတာ္မူေသာ၊
တႆ နာထႆ - ေ၀ေနယ်မ်ားစြာ သတၱ၀ါ၏ ခ်မ္းသာစီးပြား လိုလားေတာင့္တ ဂုဏ္ေပါင္းခသျဖင့္ နာထမည္ျငား ထိုရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားအား၊
နေမာ - ႐ိုေသေပ်ာင္းေပ်ာ့ မာန္ကိုေလွ်ာ့၍ ကန္ေတာ့႐ိုက်ိဳး ရွိခိုးျခင္းသည္၊
အတၱဳ ဘ၀တု - စင္စစ္မေသြ ျဖစ္ပါေစသတည္း.....။
“ သာဓု - သာဓု - သာဓု ”
-------------------------
*ဆက္ရန္* -------
ဆရာေတာ္ႀကီးေဟာၾကားေတာ္မူေသာ အဘိဓမၼာျမတ္ေဒသနာ (ပထမတြဲ) မွ { အဘိဓမၼာတၳသဂၤဟက်မ္း } အား ဆက္လက္ေရးသား ပူေဇာ္ပါမည္။
အဂၢမဟာပ႑ိတ အရွင္နႏၵမာလာဘိ၀ံသ (Ph.D)
အဘိဓမၼာ ျမတ္ေဒသနာ (ပထမတြဲ) - မွ ေကာက္ႏႈတ္ေရးသား ပူေဇာ္ပါသည္။
ရဲ၀င္းထြန္း
03.01.2012 (Tuesday) 12:10 pm
နိဂံုးလကၤာ (ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာ - ၁၁၉)
နိဂံုးလကၤာ
က်မ္းျပီးမွတ္ထံုး၊ ကမၸတ္ဖံုး၍၊ နိဂံုးအရာ၊ အက်ဥ္းမွာပိမ့္၊
ခုခါမ်က္ျမင္၊ လူေရာရွင္တုိ႔၊ ျပည္ခြင္နိဗၺာန္၊
၀င္ဖုိ႔ရန္ဟု၊ ဓိ႒ာန္မေနာ၊ စိတ္ၾကံေစာလည္း၊
သေဘာရင္းႏွစ္၊ အတြင္းစစ္က၊ သစ္သစ္လြင္လြင္၊
မျဖဴစင္ေသာ္၊ ခင္မင္ ေရႊျပည္၊ ေ၀းဦးမည္ေၾကာင့္၊
ငါသည္လည္းေကာင္း၊ ငါ့အေပါင္းႏွင့္၊ ငါ့ေႏွာင္းငယ္သား၊ အစထား၍၊
ဤက်မ္းစာကို၊ ေကာင္းစြာေစ့ငု၊ ေတြ႕တုိင္းရူ၍၊စိတ္မူစံုလင္၊ အကုန္ျပင္မွ၊ ဂုဏ္အင္ျပည့္ေမာ္၊ ေဘးေလာင္းေတာ္တုိ႔၊
စံေပ်ာ္ေလရာ၊ ျပည္ေခမာ၀ယ္၊ ရွင္ျဖာရိပ္ျဖဴ၊ ဘိသိက္ယူလ်က္၊
နိဗၺဴနန္းျဖင့္၊ ေအာင္ခန္းဖြင့္ဖုိ႔၊
ေအာင္သင့္ေအာင္ေၾကာင္း၊ ေအာင္တပ္ေပါင္းႏွင့္၊
ေအာင္ေမာင္းေဆာ္ဟည္း၊ ေအာင္စည္တီးလ်က္၊
ေအာင္ၾကီး ေအာင္ရမည္သာကို။
ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာ ျပီးျပီ။
က်ားငစဥ္းလဲအေၾကာင္း (ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာ - ၁၁၈)
က်ားငစဥ္းလဲအေၾကာင္း
ဟိေတာပေဒသ၌ က်ားအုိၾကီး စဥ္းလဲပံုကို ပံု၀တၳဳလုပ္၍ ျပထားသည္မွာ အသိႏွင့္ ကိုယ္က်င့္ တျခားစီျဖစ္၍ေနေၾကာင္း ထင္ရွားေစေတာ့သည္။ က်ားၾကီးကား အေတာ္အိုျပီ။ ေရွးကလို သားေကာင္းမ်ားကို လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ မဖမ္းႏုိင္ေတာ့ေခ်။ သို႔ျဖစ္၍ တစ္ေန႔သ၌ ေတာသြားေတာလာတုိ႔ ၾကားေလာက္ေအာင္ ဟစ္ေအာ္သည္မွာ-
“အုိ-အုိ ခရီးသြားတုိ႔ ဤေရႊလက္ေကာက္ကို ယူလွည့္ပါကုန္” ထုိစကားကို ခရီးသြားတစ္ေယာက္ၾကား၍ အနားလာျပီးလွ်င္ “ဘယ္မွာလဲေရႊလက္ေကာက္”ဟု ေမးသျဖင့္ က်ားအုိၾကီးက လက္ကိုျဖန္႔၍ ေရႊလက္ေကာက္ကို ျပေသာအခါ ထုိခရီးသည္က “သူမ်ားအသက္ကို သတ္ျဖတ္ စားေသာက္ေလ့ရွိေသာ အသင္၏ အနား၌ ဘယ့္ႏွယ္လုပ္ျပီး အကြ်မ္းတ၀င္ ယူ၀င့္၀ံ့ပါမည္လဲ”ဟု ေျပာေလေသာ္ က်ားၾကီးက ေျပာသည္မွာ “ကြ်ႏု္ပ္ငယ္ရြယ္စဥ္က တရားကို နားမလည္၍ သူမ်ားကို သတ္ျဖတ္ခဲ့၏။ ထုိသို႔ သူမ်ားကို သတ္မိခဲ့၍ “ကာလိ၀ိပါက္ ေနာက္ပိုးတက္”သျဖင့္ ကြ်ႏု္ပ္ သားသမီးႏွင့္ မယားလည္း ဆံုးလုိ႔ သံေ၀ဂ ျဖစ္ေနတုန္းမွာ သူေတာ္စင္ႏွင့္ ေတြ႕၍ “ယေန႔ကစျပီး အလ်ဴဒါနျပဳလ်က္ တရားက်င့္ေလာ့”ဟု ၾသ၀ါဒ ေပးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ထုိၾသ၀ါဒအတုိင္း လုိက္နာေနထုိင္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်ႏု္ပ္ရဲ႕ လက္သည္းေျခသည္းႏွင့္ သြားမ်ားလည္း ေလွ်ာက်ကုန္ျပီျဖစ္၍ အဘယ္မွာ ေၾကာက္ရြံ႕စရာ ရွိပါေတာ့မည္လဲ။
ကြ်ႏု္ပ္မွာ ေလာဘဆုိလုိ႔ အလြန္နည္းပါးေနပါျပီ။ ကြ်ႏု္ပ္၏ လက္မွာရွိေနေသာ ဤေရႊလက္ေကာက္ကို တစ္စံုတစ္ေယာက္အား ေပးခ်င္ေနတာကို ၾကည့္ပါေတာ့။ သည္ေတာ့ကား ကြ်ႏု္ပ္က ဘယ္မွာ သင့္ကို သတ္ျဖတ္ေတာ့မည္လဲ။ ကြ်ႏု္ပ္ၾကားဖူးေသာ တရားစုမွာလည္း “သူမ်ားမယားကို ကိုယ္၏မိခင္လုိ သေဘာထား၍ သူမ်ားဥစၥာကို ေက်ာက္ခဲသလဲမ်ားလုိ သေဘာထားျပီးလွ်င္ သတၱ၀ါဟူသမွ်ကို ကိုယ္ႏွင့္ မျခားေအာင္ စိတ္ထားႏုိင္မွ ပညာရွိ သူေတာ္ေကာင္း”ဟု မိန္႔ဆုိခ်က္ ရွိေလေတာ့ “ကြ်ႏု္ပ္လုိ တရားသိ သူေတာ္ေကာင္း တစ္ေယာက္က အဘယ္မွာ သူ႔အသက္ကို သတ္ရက္ေတာ့မွာလဲ။ သို႔ျဖစ္၍ ဤ ေရအုိင္မွာ ေရဆင္းခ်ိဳးျပီး စင္စင္ၾကယ္ၾကယ္ႏွင့္ ကြ်ႏ္ုပ္လက္ေကာက္ကို အလွဴခံပါ”ဟု ေျပာေလေသာ္ -
ထုိစကားကို ယံုၾကည္မိေသာ ခရီးသြားသည္ ေရခ်ိဳးရန္ ဆင္းလွ်င္ဆင္းျခင္း ညႊန္၌ ကြ်ံေလ၏။ ထုိအခါ သူေတာ္စင္က်ားၾကီးက “ဟား-ဟား၊ ညႊန္ထဲနစ္ေနသကိုး၊ ကြ်ႏု္ပ္ဆယ္ပါ့မယ္”ဟု ေျပာေျပာ ဆုိဆုိ အနားသို႔ ကပ္ကာ သတ္စားေလသည္။
ဤပံု၀တၳဳကို ေထာက္၍ အသိသည္ အသိမွ်ျဖစ္ေၾကာင္း သိသေလာက္ ကိုယ္က်င့္တရားမရွိလွ်င္ က်က်နန ယုတၱိယုတၱာႏွင့္ စဥ္းလဲတတ္သျဖင့္ မသိ၍ ဆုိးရြားေနသူတို႔ ထက္ပင္ ေၾကာက္ဖြယ္ ေကာင္းေၾကာင္း နားလည္ကာ ဤက်မး္စာရူသူတို႔မွာ သိရုံႏွင့္ မျပီးၾကဘဲ သိသည့္အတုိင္း ကိုယ္က်င့္ေကာင္းသူမ်ားခ်ည္း ျဖစ္ၾကပါေစေၾကာင္း ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္းလ်က္ ထပ္ေလာင္း၍ သတိေပးရပါသတည္း။
နိေရာဓသမာပတ္ကို ၀င္စားျခင္း (ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာ - ၁၁၆)
နိေရာဓသမာပတ္ကို ၀င္စားျခင္း
စိတ္ ေစတသိက္ႏွင့္ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ရုပ္မ်ား၏ အသစ္မျဖစ္ဘဲခ်ဳပ္ျငိမ္းေနေအာင္ ျပဳႏုိင္ေသာ သမာပတ္ကို “နိေရာဓသမာပတ္”ဟုေခၚ၏။ အနာဂါမ္ ရဟႏၱာျဖစ္ျပီး စ်ာန္အကုန္ရျပီး ပုဂၢိဳလ္ကိုသာ ထုိသမာပတ္ကို ၀င္စားႏုိင္၏။ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၱာ အရွင္ျမတ္တုိ႔သည္ ရုပ္နာမ္ ခႏၶာၾကီးကို ေလးလံလွစြာေသာ ၀န္ထုပ္ၾကီးကဲ့သို႔ မွတ္ထင္ေတာ္မူၾကကုန္၏။
ထင္ရွားရွိေသာနိဗၺာန္
ထုိသႏိၱသုခနိဗၺာနဓာတ္ တရားျမတ္သည္ ဘာမွ် မရွိေသာ(သဘာ၀) ပညတ္ မဟုတ္ပါ။ ကိုယ့္နိဗၺာန္ႏွင့္ကိုယ္ အသီးသီး ရွိၾကပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ရဟႏၱာအရွင္တုိ႔သည္ ခႏၶာကိုယ္ ထင္ရွားရွိစဥ္ မိမိသိအပ္ေသာ နိဗၺာန္ကို အာရုံျပဳလ်က္ ဖလ သမာပတ္ ၀င္စား၍ ေနေလ့ရွိၾကပါသည္။ ထုိသမာပတ္၀င္စားခိုက္၌ နိဗၺာန္ကို အာရုံျပဳ၍ ေနရသည္မွာ အလြန္သုခ ရွိပါသည္တဲ့။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ေထရာေထရီ အလီလီတုိ႔ ေရႊျပည္နိဗၺာန္ ၀င္စံခါနီး၀ယ္ ဥဒါန္းက်ဴးကာ ရုပ္နာမ္ ခႏၶာ၀န္ၾကီးကို အျပီးသတ္ ပစ္ခ်ေတာ္ မူၾကပါသည္။
ရတနသုတ္ပါဠိေတာ္
ခယံ၊ ၀ိရာဂံ အမတံ ပဏီတံ၊
ယဒဇၥ်ဂါ သက်မုနိ သမာဟိေတာ။
န ေတန ဓေမၼန သမတၳိ ကိဥၥိ၊
ဣဒမိၸ ဓေမၼ ရတနံ ပဏီတံ။
ဧေတန သေစၥန သု၀တၱိ ေဟာတု။
ခယံ၊ ၀ိရာဂံ အမတံ ပဏီတံ၊
ယဒဇၥ်ဂါ သက်မုနိ သမာဟိေတာ။
န ေတန ဓေမၼန သမတၳိ ကိဥၥိ၊
ဣဒမိၸ ဓေမၼ ရတနံ ပဏီတံ။
ဧေတန သေစၥန သု၀တၱိ ေဟာတု။
သႏၱံ၊ ျဖစ္ပ်က္မစပ္ အျငိမ္းဓာတ္ျဖင့္ မျပတ္ပံုေသ ေအးျမေပထေသာ။ ခယံ၊ ရုပ္နာမ္အဆူဆူ အပူခပ္သိမ္း ကုန္ျငိမ္းေၾကာင္းလည္း ျဖစ္ေပထေသာ။ ၀ိရာဂံ၊ ရုပ္နာမ္အဆက္ အကုန္ပ်က္သျဖင့္ မတပ္မက္ေၾကာင္းလည္း ျဖစ္ေပထေသာ။ အမတံ၊ ဇရာမရဏ ရွာမရေအာင္ ကာလပံုေသ အျမဳေတလည္း ျဖစ္ေပထေသာ။ ပဏီတံ၊ အရသာရွိ စားဖြယ္၏သို႔ သိ၍မ၀ မြန္ျမတ္ေပထေသာ။ ယံ ဓမၼံ၊ အသခၤတ နိဗၺာနဓာတ္ အၾကင္တရားေတာ္ျမတ္ကို။ သမာဟိေတာ၊ ဘာ၀နာကမၼ႒ာန္း လြန္ၾကိဳးပမ္းသျဖင့္ စိတ္စြမ္းတည္ဘိ သမာဓိရွိေတာ္မူေသာ။ သက်မုနိ၊ သာကီႏြယ္ဖြား ငါတုိ႔ ဘုရားသည္။ အဇၥ်ဂါ၊ ေဗာဓိေအာင္ေျမ ပလႅင္ေဗြ၌ ေလးေထြသစၥာ သိေသာအခါ၀ယ္ ေကာင္းစြာလွလွ ရေတာ္မူခဲ့ေလျပီ။
ေတနဓေမၼန၊ အသခၤတ နိဗၺနဓာတ္ ထိုတရားေတာ္ျမတ္ႏွင့္။ သမံ၊ တန္းတူထား၍ ရူစားေလာက္ေသာ။ ကိဥၥိ၊ တစ္မ်ိဳးတျခား တရားဆုိင္ရာ တစ္စံုတစ္ခုေသာ ရတနာသည္။ နအတၳိ၊ လူ႔ဘံု နတ္ေရာက္ အကုန္ေပါက္ေအာင္ ေမႊေႏွာက္ရွာေဖြ မရွိပါေခ်။ ဓေမၼၼ၊ အသခၤတ နိဗၺာနဓာတ္ တရားျမတ္၌။ ပဏီတံ၊ တရားမ်ားစြာ ရတနာထက္ ကဲသာျမတ္မြန္ တုဖက္လြန္ေသာ။ ဣဒမၸိ ရတနံ၊ ရတနာျဖစ္ေၾကာင္း ေကာင္းထက္ေကာင္းသည့္ ဂုဏ္ေပါင္းကိုျခံဳ ဤခယ-၀ိရာဂ စေသာ ဂုဏ္ေတာ္သည္။ အတၳိ၊ စင္စစ္ဧကန္ အမွန္မေသြ ရွိပါေပ၏။ ဧေတန သေစၥန၊ မွန္ကန္လွစြာ ဤ၀စီသစၥာေၾကာင့္။ ပါဏိနံ၊ ေဘးရန္ခပ္သိမ္း၊ ေအးျငိမ္းၾကလို မ်ားလူဗိုလ္တုိ႔အား။ သု၀တၳိ၊ တင့္တယ္ဖို႔ရန္ အတန္တန္ျဖင့္ ေဘးရန္ခပ္သိမ္း ေအးျငိမ္းျခင္းသည္။ ေဟာတု၊ စင္စစ္မေသြ ျဖစ္ပါေစသတည္း။
ကုိယ့္တာ၀န္ႏွင့္ အသိနဲ႔ ကိုယ္က်င့္ (ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာ - ၁၁၇)
ကုိယ့္တာ၀န္ႏွင့္ အသိနဲ႔ ကိုယ္က်င့္
ကိုယ့္တာ၀န္
ဤမွ်ေလာက္ေသာ စကားအစဥ္ျဖင့္ ကိုယ္က်င့္တရား သိဖြယ္မ်ားကို နားလည္ေလာက္ၾကေပျပီ။ တတ္သိနားလည္မူမွာ က်မ္စာ၏ တာ၀န္ျဖစ္၏။ တတ္သိ နားလည္သည့္အတုိင္း သတိထားမူ၊ ေစာင့္စည္းမူ၊ ၾကိဳးစားမူတုိ႔ကား က်မ္းစာရူသူတို႔၏ တာ၀န္ျဖစ္၏။ “ယခုအခါ က်မ္းစာ၏ တာ၀န္ေက်ပြန္ေလာက္ျပီျဖစ္၍ က်မ္းစာရူသူတုိ႔၏ တာ၀န္သာ က်န္ေတာ့သည္”ဟု ဆုိလုိပါသည္။
အသိႏွင့္ ကိုယ္က်င့္
အသိသည္ အသိသာ၊ ကိုယ္က်င့္မဟုတ္၊ သိတုိင္း မက်င့္လွ်င္ သိေနရုံျဖင့္ အက်ိဳးမရ။ က်မ္းစာတုိ႔သည္ သိေအာင္သာ ညႊန္ျပႏုိင္၏။ က်င့္၍ မေပးႏုိင္ၾက။ ယခု ကာလ စာေပလုိက္စားသူ၊ အဆံုးအမမ်ားမ်ား ခံရသူတို႔သည္ အသိမနည္းလွေခ်။ သို႔ေသာ္ ထိုသိသူမ်ားတြင္ အထုိက္အေလ်ာက္ ေစာင့္စည္းသူ သတိထားသူကား အလြန္နည္းပါးလွ၏။ ထုိကဲ့သို႔ လူစားေတြေပါမ်ားေနေသာ ဤေလာကၾကီး၀ယ္ လူေကာင္းသူေကာင္းမ်ားပင္ စိတ္ထားေကာင္းဖုိ႔ ခဲယဥ္းေလေတာ့သည္။
မွန္၏-ဒါနျပဳရာမွာပင္ ပကာသနဒါနေတြ ေပါမ်ားရကား ဒါနစစ္စစ္ ျပဳလုိပါလ်က္ ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေနေၾကာင့္ မိမိလည္း ပကာသနဒါနကိုသာ ျပဳရသျဖင့္ သူေတာ္ေကာင္းစစ္စစ္တုိ႔၏ သြားရာလမ္းေၾကာင္းျဖစ္ေသာ ဒါနပါရမီလမ္းကို ေျဖာင့္တန္းေအာင္ မလုိက္ႏုိင္ေတာ့။ ထုိပကာသနဒါနျပဳသူမ်ားလည္း ပကာသနဒါန၏ အက်ိဳးမရေၾကာင္း (ရေသာ္လည္း အက်ိဳးနည္းေၾကာင္း) ကို သိၾက၏။ သို႔ေသာ္ ဂုဏ္ပကာသနကို မက္ေသာ တဏွာ၏ စနက္ေၾကာင့္ သိပါလ်က္ႏွင့္ မသိသူတုိ႔၏ အလုပ္ကိုပင္ လုပ္ၾကရေလေတာ့သည္။
သုခ ၂-မ်ိဳး (ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာ - ၁၁၅)
သုခ ၂-မ်ိဳး
သုခသည္ ေ၀ဒယိတသုခ, သႏိၱသုခဟု ၂-မ်ိဳးရွိ၏။ ယခုေခတ္ လူအမ်ားတုိ႔ ျမင္ရ၊ ၾကားရ၊ နမ္းရ၊ စားေသာက္ရ၊ ေတြ႕ထိရေသာအခါ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ကိုယ္ခ်မ္းသာျခင္း၊ စိတ္ခ်မ္းသာျခင္းကို “ေ၀ဒယိတသုခ”ဟု ေခၚသည္။ ထုိသို႔ ခံစားမူမရွိဘဲ ဒုကၡခပ္သိမ္း ျငိမ္းေအးျခင္းသေဘာကို “သႏိၱသုခ”ဟု ေခၚသည္။
ခံစားမူ ဟူေသာ ေ၀ဒယိတ သုခသည္ ခံစားစံစား၍ ကုန္ကုန္သြားသည့္အတြက္ အသစ္အသစ္ရေအာင္ ပစၥည္းဥစၥာရွာရျခင္း စေသာ ဒုကၡျဖင့္ ထူေထာင္ရ၏။ ထုိအသစ္ အသစ္ရေအာင္ ထူေထာင္ရေသာ ဒုကၡကား ခံစားရေသာ သုခႏွင့္ အဆမတန္ေခ်။ ထုိသို႔ ဒုကၡျဖင့္ ထူေထာင္ၾကျပီးေနာက္ ေပၚေပါက္ရရွိေသာ သုခကေလးျဖင့္ တင္းမတိမ္ႏုိင္ၾကေသာေၾကာင့္ အပိုအမုိ အေၾကြးယူကာ မတရားခံစားမူအတြက္ အပါယ္သြား၍ သုခေၾကြးေတြကို အတုိးႏွင့္တကြ ဒုကၡျဖင့္ ဆပ္ၾကရေလသည္။
သႏၱိသုခ
ထုိကဲ့သို႔ ခံစားမူႏွင့္ မေရာေသာ သႏိၱသုခ သေဘာကား ရုပ္နာမ္သခၤါရတုိ႔ ခ်ဳပ္ျငိမ္းသျဖင္ ့ကာမဂုဏ္ေတြ ျပည့္စံုလွေသာ သူေ႒းတစ္ေယာက္သည္ ႏွစ္ျခိဳက္စြာ အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ ခံစားဖို႔ အာရုံမ်ားကို ျပင္ဆင္၍ အေစခံတုိ႔က ႏူိးလာေသာအခါ “အအိပ္ဖ်က္ရမလား”ဟု ၾကိမ္း၀ါးေမာင္းမဲမည္သာ။ ထိုသူ၏ အိပ္ေနစဥ္အခါ၌ ခံစားမူ အထင္အရွားမရွိ။ သို႔ပါလ်က္ ႏွစ္ျခိဳက္စြာ အိပ္ရမူကိုပင္ ခံစားမူ သုခထက္ ႏွစ္သက္၍ “အိပ္ရေကာင္းလုိက္တာ”ဟု အမႊမ္းတင္ၾကေသး၏။ ရုပ္နာမ္ အားလံုးကင္း၍ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္း သႏၱိသုခကား “မည္မွ်ေလာက္ ေကာင္းလိမ့္မည္”ဟု မွန္းဆသင့္ေတာ့သတည္း။
နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ေတာ္တခ်ိဳ႕ (ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာ - ၁၁၄)
နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ေတာ္တခ်ိဳ႕
ခယဂုဏ္ေတာ္
ထုိနိဗၺာနဓာတ္တရားျမတ္ကို ေသာတာပတၱိမဂ္ျဖင့္ ျမင္လုိက္သည္ႏွင့္တစ္ျပိဳင္နက္ ရာဂစေသာ ကိေလသာအခ်ိဳ႕သည္လည္းေကာင္း၊ ထုိကိေလသာရွိသူတုိင္း (၇-ဘ၀ေနာက္ရရွိမည့္) ရုပ္နာမ္တုိ႔သည္လည္းေကာင္း ကုန္ခန္းၾကရေတာ့၏။ အထက္မဂ္မ်ားကို ရေသာအခါလည္း ဤနည္းအတုိင္း ကိေလသာအပူေတြ ကုန္ရေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သႏၱိျဖစ္ေသာ ထုိနိဗၺာန္သည္ ကိေလသာတုိ႔၏လည္းေကာင္း၊ ရုပ္နာမ္တုိ႔၏လည္းေကာင္း ကုန္ခန္းေၾကာင္းခယဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုပါသည္။
တပ္မက္ျခင္းသေဘာကို ပါဠိလုိ “ရာဂ”ဟုေခၚ၏။ ထုိရာဂသည္ ရုပ္နာမ္ ခႏၶာေပၚ၌လည္းေကာင္း၊ ခႏၶာႏွင့္စပ္ေသာ ပညတ္အေပၚ၌လည္းေကာင္း ျဖစ္ရေသာ တရားတည္း။ ရုပ္နာမ္တုိ႔၏ ကုန္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္သည္ ထုိရာဂႏွင့္ လံုးလံုး မစပ္ေတာ့ရကား “၀ိရာဂ-ရာဂမရွိ”ဟူေသာ ဂုဏ္ႏွင့္လည္း ျပည့္စံုပါသည္။
အမတဂုဏ္ေတာ္
“ေသျခင္း” ဆုိသည္မွာ တစ္ဘ၀အတြက္ ေနာက္ဆံုးပ်က္ျခင္းတည္း။ ထုိအပ်က္ဟူသည္လည္း အျဖစ္ရွိျပီးမွ ေပၚလာ၏။ ပ်က္ဖုိ႔ ေရွးရူေနေသာ (ပ်က္ဖုိ႔ ျပင္ေနေသာ) သေဘာကို “အုိျခင္း ေဆြးေျမ႕ျခင္း”ဟုေခၚ၏။ ပါဠိလုိ ဇာတိ၊ ဇရာ၊ မရဏ။ ျမန္မာလုိ “ျဖစ္ျခင္း၊ ရင့္ျခင္း(အိုျခင္း)၊ ေသျခင္း(ပ်က္ျခင္း)” ဟူေသာ သေဘာသည္ ရုပ္တရား နာမ္တရားတုိ႔၏ သေဘာျဖစ္၏။ ရုပ္နာမ္အားလံုး ကုန္ဆံုးျပီးေသာ ထုိနိဗၺာန္သည္ ေသျခင္း “မတ” မရွိရကား အမတဂုဏ္ႏွင့္လည္း ျပည့္စံုသည္။
ပဏီတဂုဏ္ေတာ္
နိဗၺာနဓာတ္ တရားျမတ္သည္ ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ (စား၍ မ၀ႏုိင္ေအာင္ အရသာရွိေသာ အစာကဲ့သို႔)မၾကာမၾကာ အာရုံျပဳ၍ ေနခ်င္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ အရသာရွိေသာ တရားေတာ္ျဖစ္၏။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ (ဖလသမာပတ္ကို ၀င္စားကာ) ထုိနိဗၺာန္ကို အာရုံျပဳ၍ မၾကာမၾကာ သီတင္းသံုးေတာ္မူေလ့ရွိ၏။ တရားေဟာေတာ္မူတုန္းမွာပင္ ပရိသတ္က သာဓုသာဓုေခၚျပီးမွ တရားကိုဆက္၍ ေဟာေတာ္မူ၏။ နိဗၺာန္ တရားေတာ္သည္ ရဟႏၱာျဖစ္ျပီး ပုဂၢိဳလ္အတြက္ ဤမွ်ေလာက္ အရသာရွိေသာ တရားထူး တရားမြန္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပဏီတဂုဏ္ႏွင့္လည္း ျပည့္စံုပါသည္။
ယဒဇၥ်ဂါ (ယံ + အဇၥ်ဂါ)
ထုိနိဗၺာန္တရားေတာ္ကို ဤသာသနာေတာ္၌ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ အစဆံုး သိေတာ္မူ၊ ေတြ႕ျမင္ေတာ္မူရ၏။ ေတြ႕ျမင္ရာ႒ာနႏွင့္ ကာလကား ဘုရားျဖစ္ရာ ေဗာဓိရပ္၌သာ ကဆုန္လျပည့္ညဥ္႔ အာရုဏ္တက္ေတာ့မည့္ဆဲဆဲ အခ်ိန္အခါတည္း။
နိေရာဓသစၥာ
ထုိအခ်ိန္၀ယ္ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဒုကၡသစၥာ၊ သမုဒယသစၥာ၊ နိေရာဓသစၥာ၊ မဂၢသစၥာ ဟူေသာ သစၥာ ၄-ပါးကို ပိုင္းျခားထင္ထင္ သိျမင္ေတာ္မူ၏။ ထုိသို႔ သိျမင္ေတာ္မူရာ၀ယ္ “နိေရာဓသစၥာ”ဟူသည္ ဤနိဗၺာနဓာတ္ တရားျမတ္ပင္ျဖစ္၏။ ထုိအခ်ိန္၌ မ်က္စိေအာက္သို႔ ေရာက္ေေနေသာ အရာ၀တၳဳကို ျမင္ရသကဲ့သို႔ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ မဂ္ဉာဏ္ျဖင့္ ခယ၊ ၀ိရာဂ၊ အမတ ဂုဏ္အေပါင္းႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ နိေရာဓသစၥာကို ထင္ထင္ရွားရွား ျမင္ေတာ္မူပါသည္။
ဥပမာေဆာင္ ထင္ရွားေအာင္ျပေပအံ့ -
အဏွျမဴဓာတ္၏ စြမ္းအားကို ရွာေဖြၾကေသာ ေလာကီ ပညာရွင္တုိ႔သည္ အလြန္ၾကိဳးစားေသာအခါ ထုိအဏွျမဴအားကို ေတြ႕ျမင္ၾကရ၏။ ထုိေတြ႕ျမင္အပ္ေသာ ထုိဓာတ္အားသည္ သူတို႔ေတြ႕မွ ျဖစ္သည္မဟုတ္။ နဂိုသဘာ၀အတုိင္း ရွိေသာအားျဖစ္သကဲ့သို႔လည္းေကာင္း၊ ေလးနက္ေသာ က်မ္းစာ၏ အဓိပၸာယ္ အမွန္သိရေအာင္ စဥ္းစားၾကေသာ စာေပပညာရွင္တုိ႔သည္ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ အေတာ္ၾကိဳးစားေသာအခါ ထုိအဓိပၸာယ္ကို သိရ၏။ ထိုသိအပ္ေသာ အေၾကာင္းအရာ အဓိပၸာယ္စာသည္ ထိုအခ်ိန္မွ ျဖစ္ရသည္မဟုတ္ဘဲ နဂိုသဘာ၀အတုိင္းပင္ ရွိသကဲ့သို႔လည္းေကာင္း တရားထူးရေအာင္ အားထုတ္ေသာ ေယာဂီသူမြန္သည္လည္း နိဗၺာန္ႏွင့္တကြ၊ သစၥာ ၄-ပါးကို သိရေအာင္ တရားအားထုတ္ေသာအခါ အလြန္႕အလြန္ ၾကိဳးစားမွ ထုိတရားကို သိရ၏။ ထုိသိအပ္ေသာ နိဗၺာန္တရားသည္ ထုိအခ်ိန္မွ ျဖစ္ေပၚလာေသာ တရားမဟုတ္။ သဘာ၀အတုိင္း ရွိေနေသာ သႏိၱသုခတရားသာ ျဖစ္ပါသည္။
သမံနတၳိ
ဓမၼကၡႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္း ေလးေထာင္ဟူေသာ ပရိယတ္တရား၊ ကိေလသာတုိ႔ကို သူ႔နည္း သူ႔ဟန္ျဖင့္ ပယ္ႏုိင္ေသာ စ်ာန္တရား၊ ေျမလွ်ိဳမိုးပ်ံ ပံုသဏၭာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ဖန္ဆင္းႏုိင္ျခင္းစေသာ တန္ခိုးရွိေသာ အဘိညာဥ္ တရား၊ ဆုိင္ရာ ကိေလသာတုိ႔ကို အၾကြင္းအက်န္မရွိေအာင္ ပယ္ႏုိင္ေသာ မဂ္တရား ဖုိလ္တရား တုိ႔သည္ ဆုိင္ရာ အက်ိဳးအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေပးႏုိင္ၾကေသာ္လည္း နိဗၺာန္ႏွင့္ တန္းတူေသာတရား တစ္ပါးမွ် မရွိပါေခ်။
ဒိ႒ဓမၼိက နိဗၺာန္
ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ စိတ္ေတာ္၌ မၾကာမၾကာ ထင္ေပၚေနေသာ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ အာရုံျပဳရေသာေၾကာင့္ “ဒိ႒ိဓမၼိက နိဗၺာန္”ဟု ေခၚ၏။ ၀ိပါက္စိတ္မ်ားႏွင့္ ကမၼဇရုပ္မ်ားကို “ဥပါဒိ” ဟု ေခၚ၏။ ထုိဥပါဒိ ရွိေနစဥ္အခါ၌ အာရုံျပဳရေသာေၾကာင့္ “သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္”ဟုလည္း ေခၚသည္။
သမၸရာယိက နိဗၺာန္
ဗုဒၶျမတ္စြာ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူျပီးေသာအခါ တည္ရွိရစ္ေသာ ထုိနိဗၺာန္ကိုပင္ “သမၸရာယိက နိဗၺာန္”ဟု ေခၚ၏။ ၀ိပါက္ နာမကၡႏၶာႏွင့္ ကဋတၱာရုပ္ဟူေသာ ကမၼဇရုပ္ အၾကြင္းအက်န္မရွိေသာေၾကာင့္ “အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္”ဟုလည္း ေခၚသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ “ဗုဒၶျမတ္စြာ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူျပီးေသာ္လည္း ဗုဒၶျမတ္စြာ သိေတာ္မူအပ္ျပီးေသာ အသခၤတ နိဗၺာနဓာတ္သည္ကား ယေန႔တုိင္ေအာင္ တည္ရွိေနသည္”ဟု မွတ္ပါ။ (ဣတိ၀ုတၱက႒ကထာ၊ ဒုက၊ ဒု၀ဂ္၊ နိဗၺာနဓာတုသုတ္ အဖြင့္)
နိဗၺာန္ ၂-မ်ိဳးမွ တစ္မ်ိဳး နိဗၺာန္ (ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာ - ၁၁၃)
နိဗၺာန္ ၂-မ်ိဳးမွ တစ္မ်ိဳး နိဗၺာန္
ရဟႏၱာအားလံုး၌ ရႏုိင္ေသာ ကိေလသပရိနိဗၺာန္၊ ခႏၶပရိနိဗၺာန္ ၂-မ်ိဳးသည္ “သိ၀ံ ပေတၳထ ဘိကၡေ၀၊ သိ၀ံ ပေတၳတြာ ဒါနံ ဒါတဗၺံ = ဘိကၡဳတုိ႔၊ ေဘးခပ္သိမ္းတုိ႔၏ ေအးျငိမ္းရာ နိဗၺာန္ကို ေတာင့္တၾကေလာ့၊ နိဗၺာန္ကို ေတာင့္တ၍ ဒါနကို ျပဳၾကေလာ့၊ သီလကို ေဆာက္တည္ၾကေလာ့၊ ဘာ၀နာကို ပြားေစၾကေလာ့” ဤသို႔ ဗုဒၶျမတ္စြာ တုိက္တြန္းေတာ္မူအပ္ေသာ နိဗၺာန္ မဟုတ္ေသးပါ။
ျပအပ္ခဲ့ေသာ နိဗၺာန္ ၂-မ်ိဳးသည္ “ဒုကၡခပ္သိမ္း ေအးျငိမ္းရာျဖစ္ေသာ အသခၤတဓာတ္ နိဗၺာန္တရားေတာ္ျမတ္ကို လ်င္ျမန္စြာ မ်က္ေမွာက္ျပဳရပါလုိ၏”ဟု လူအမ်ား ေတာင့္တအပ္ ဆုေတာင္းအပ္ေသာ အသခၤတဓာတ္ နိဗၺာန္တရားျမတ္ မဟုတ္ေသးပါ။
ျပအပ္ခဲ့ေသာ နိဗၺာန္ ၂-မ်ိဳးသည္ “ငါဘုရားသည္ ယေန႔ညဥ္႕၏ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္၌ ေရွးေရွးဘုရားတုိ႔ ၀င္အပ္ေသာ အျမိဳက္ နိဗၺာန္သို႔ ၀င္ရေတာ့မည္” ဟု ဆင္ျခင္ေတာ္မူေသာအခါ “စိတ္ေတာ္သည္ အလြန္ၾကည္၏”ဟု မိန္႔ေတာ္မူအပ္ေသာ နိဗၺာန္မဟုတ္ေသးပါ။
ျပအပ္ခဲ့ေသာ နိဗၺာန္ ၂-မ်ိဳးသည္ “အေနေဇာ သႏိၱမာရဗၻ၊ ယံ ကာလ မကရီမုနိ = ငါးျဖာအာရုံ ကာမဂုဏ္၌ တုန္လူပ္တတ္စြာ တဏွာ ကင္းျပီးေသာ အၾကင္ မုနိထြတ္တင္ ဘုရားရွင္သည္ ဒုကၡ ခပ္သိမ္း ေအးျငိမ္းရာနိဗၺာန္ကိုရည္ရြယ္ေတာ္မူ၍ ကြယ္လြန္ခ်ိန္ကို ျပဳေတာ္မူျပီ”ဟု အရွင္အႏုရုဒၶါ မိန္႔ေတာ္မူအပ္ေသာ စကားေတာ္အရ ဘုရားရွင္ ရည္ရြယ္ေတာ္မူအပ္ေသာ သႏိၱသုခအမတ - မဟာနိဗၺာနန္ မဟုတ္ေသးပါ။
ျပအပ္ခဲ့ေသာ နိဗၺာန္ ၂-မ်ိဳးသည္“နိဗၺာနံ ပန ေလာကုတၱရာ သခၤါတံ စတုမဂၢဉာေဏန သစိၦကာတဗၺံ၊ မဂၢဖလာန မာရမၼဏဘူတံ ၀ါနသခၤါတာယ တဏွာယ နိကၡႏၱတၳာ နိဗၺာနႏိၱ ပ၀ုစၥတိ”ဟု အဘိဓမၼတၳ သဂၤဟက်မ္း၌ “မဂ္ဖုိလ္တုိ႔၏ အာရုံျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္”ဟုလည္းေကာင္း၊ “နိဗၺာနံ ပရမံ သုခံ”ဟု ဓမၼပဒအ႒ကထာ၊ သုခ၀ဂ္၊ ဧကဥပါသက၀တၳဳ၌ “နိဗၺာန္သည္ အျမတ္ဆံုးသုခ”ဟုလည္းေကာင္း၊ “အသခၤတာ စ ဓာတု”ဟု ဓမၼ သဂၤဏီ၊ ရူပက႑၊ ဥေဒၵသ၌ “အသခၤတဓာတ္”ဟုလည္းေကာင္း ေဟာေတာ္မူအပ္ေသာ နိဗၺာန္မဟုတ္ေသးပါ။
ျပအပ္ခဲ့ေသာနိဗၺာန္ ၂-မ်ိဳးသည္ သစၥာ ၄-ပါးတြင္ နိေရာဓသစၥာ အျဖစ္ျဖင့္ပါ၀င္ေသာ၊ ေသာတာပတၱိမဂ္ကိုရလွ်င္ပင္ ၀ိသာခါကဲ့သို႔ ၇-ႏွစ္သမီးအရြယ္ သူငယ္မတုိ႔ ထုိက္တန္သမွ် ျမင္အပ္ေသာ၊ တစ္ခါျမင္ျပီးလွ်င္ ဒိ႒ိ ၀ိစိကိစၦာတို႔ ကင္းကြာရေၾကာင္းျဖစ္ေသာ၊ တစ္ခါျမင္ဖုိ႔ရန္လည္း ငါးပါးသီလ လံုျခံဳမူအေျခခံရေသာ နိဗၺာန္မဟုတ္ေသးပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ ယခုအခါ အေၾကာင္းတရားတုိ႔ကို မျပဳအပ္ေသာေၾကာင့္ “အသခၤတဓာတ္” အမည္ေတာ္ရေသာ ဘုရားရွင္သာမက ရဟႏၱာ ဟူသမွ်တုိ႔သည္ ပရိနိဗၺာန္မ၀င္စံခင္ကာလ၌ မၾကာမၾကာ အာရုံျပဳ၍ေနအပ္ေသာ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျပီးေနာက္လည္း မေပ်ာက္မပ်က္ ဆက္လက္တည္ရွိရစ္ေသာ၊ လူအမ်ားတုိ႔ ဆုေတာင္းအပ္ေသာ၊ ဘုရားရွင္လည္း ဆုေတာင္းဖုိ႔ရန္ တုိက္တြန္းေတာ္မူအပ္ေသာ နိဗၺာန္တရားေတာ္ျမတ္ကို ရုိေသေလးျမတ္စြာေရးသား ပူေဇာ္ပါမည္။
လူအမ်ားတုိ႔ဆုေတာင္းေနေသာ နိဗၺာန္၏ လကၡဏ၊ ရသ၊ ပစၥဳပ႒ာန္
ေရွးပညာရွိမ်ားဖြင့္ျပပံု
စိတ္၊ ေစတသိက္၊ ရုပ္၊ နိဗၺာန္ ဟူေသာ ပရမတၳ တရားတို႔သည္ ရူပါရုံမွတစ္ပါး မ်က္ေစ့ျဖင့္ ျမင္ေကာင္းေသာ တရား မဟုတ္ၾကပါ။ ထုိသို႔မျမင္ေကာင္းေသာ္လည္း ေရွးပညာရွိ အ႒ကထာဆရာတုိ႔သည္ မ်က္ေစျဖင့္ ျမင္ရသကဲ့သို႔ ဉာဏ္ထဲ၌ ထင္ျမင္လာေအာင္ လကၡဏာအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ကိစၥရသ၊ သမၸတၱိရသ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဉာဏ္ျဖင့္ရူစားေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္၊ ပညာရွိပုဂၢိဳလ္တုိ႔၏ ဉာဏ္အားထင္လာေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အနီးဆံုးအေၾကာင္းဟူေသာ ပဒ႒ာန္အားျဖင့္လည္းေကာင္း ဖြင့္ျပၾကပါသည္။
နိဗၺာန္ကိုလည္းဉာဏ္၌ ထင္ျမင္လာေအာင္လကၡဏ၊ ရသ၊ ပစၥဳပ႒ာန္အားျဖင့္ ဖြင့္ျပရမည္ျဖစ္၍ ထုိသို႔ မဖြင့္ျပမီ သႏိၱလကၡဏာရွိေသာ နိဗၺာန္ႏွင့္တစ္ဖက္တစ္လမ္း (ဟိုဘက္ကမ္း ဤဘက္ကမ္းကဲ့သို႔)ကြာလွမ္းေသာ ရုပ္နာမ္၏ မျငိမ္မသက္ ျဖစ္ရပံုကို ေရွးဦးစြာ ျပသပါမည္။
သခၤတဓာတ္
ရုပ္နာမ္တုိ႔ကို ေရွ႕၌ ျပခဲ့ျပီ။ ရုပ္နာမ္တုိ႔သည္ အ၀ိဇၨာ၊ တဏွာ၊ ကံစေသာ အေၾကာင္းတုိ႔က ျပဳအပ္ေသာ သခၤတဓာတ္ (ျပဳျပင္အပ္ေသာ ဓာတ္) ျဖစ္၏။ ျပဳ၍ ျဖစ္ေသာအခါ ခ်က္ခ်င္းပ်က္၏။ ပ်က္ျပီးလွ်င္လည္း ထပ္၍ျဖစ္၏။ ျဖစ္ျပီးလည္း ပ်က္ျပန္၏။ ဤသို႔ ျဖစ္ပ်က္ျဖစ္ပ်က္ ဆက္္၍ေနေသာ အစဥ္သည္ လက္ေဖ်ာက္ တစ္ခ်က္တီးခန္႔ ကာလ၌ ကုေဋသိန္းေပါင္းမ်ားစြာပင္တည္း။ (စိတ္ေစတသိက္တုိ႔ တစ္ဆယ့္ခုႏွစ္ၾကိမ္ ပ်က္ျပီးမွ ရုပ္ကတစ္ၾကိမ္သာပ်က္၏။) ဤအခ်ိန္ကေလး၌ ဤမွ်ေလာက္မ်ားေအာင္ ျဖစ္ပ်က္ေနရေသာ ရုပ္နာမ္သည္ အဘယ္မွာ ျငိမ္သက္ ေအးျမ၍ သုခ ျဖစ္ႏုိင္ေတာ့အံ့နည္း။ အျဖစ္အပ်က္ဒဏ္ကို အျမဲခံေနရေသာေၾကာင့္ အျမဲပင္ ဒုကၡျဖစ္၏။ ဥဒယဗၺယပဋိပီဠနေ႒နဒုကၡာ = အျဖစ္အပ်က္ဒဏ္ကို အျမဲခံေနရေသာေၾကာင့္ ရုပ္နာမ္ဟူသမွ် ဒုကၡခ်ည္းသာ။
သႏၱိလကၡဏာ
“လကၡဏ”ဟူသည္ မွတ္သားေၾကာင္း အမွတ္အသား၊ မွတ္သားအပ္ေသာ သေဘာတည္း။ လူတစ္ေယာက္၌ အမ်ားႏွင့္မတူေသာ ထူးျခားေသာ အမွတ္အသား ရွိသကဲ့သို႔ ပရမတၳတရား ၄-ပါး၌လည္း တစ္ပါးႏွင့္တစ္ပါး မတူေအာင္ ထူးျခားေသာ အမွတ္အသား၊ ထူးျခားေသာ သေဘာရွိ၏။ နိဗၺာန္အတြက္ ထူးျခားေသာ လကၡဏာ(အမွတ္အသား)ကား သႏိၱလကၡဏာတည္း။
သႏိၱျဖစ္ပံု
ရုပ္၊ စိတ္၊ ေစတသိက္၊ နာမ္တုိ႔သည္ ျပအပ္ခဲ့သည့္အတုိင္း အျမဲျဖစ္ပ်က္ေနရကား ျငိမ္ျငိမ္သက္သက္ မရွိၾက။ အျမဲပူေလာင္ေနသကဲ့သို႔ ျငိမ္းျငိမ္းေအးေအးလည္း မရွိၾက။ အေသခၤတဓာတ္ နိဗၺာန္တရားျမတ္ကား အျဖစ္မရွိေသာေၾကာင့္ အလြန္ျငိမ္သက္၏။ အျဖစ္အပ်က္ အပူအေလာင္ မရွိေသာေၾကာင့္ အလြန္ေအးျငိမ္း၏။ ထုိေအးျငိမ္းျခင္းသည္ နိဗၺာန္၏ “သႏိၱ”ဟု ေခၚရေသာ ထူးျခားေသာ လကၡဏာ ျဖစ္သည္။
အစၥဳတရသ
ရုပ္ နာမ္ ခႏၶာတို႔သည္ ေရွးဦးစြာ ျဖစ္ရ၏။ ျဖစ္ျပီးေသာအခါ ပ်က္ရျခင္းအားျဖင့္ ပင္ကို သေဘာမွ ေရြ႕ေလ်ာရ၏။ နိဗၺာန္၏ သႏိၱသေဘာကား ဘယ္အခါမွ မေပ်ာက္မပ်က္ေသာေၾကာင့္ ပင္ကို သေဘာမွမေရြ႕လ်ားျခင္း ဟူေသာ ထူးေသာ အရသာရွိ၏။
အနိမိတၱမစၥဳပ႒ာန္
ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ေသာ ေယာဂီ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေစ၊ တရားသေဘာကို စဥ္းစားေသာ ပညာရွိျဖစ္ေစ ဉာဏ္ျဖင့္ ရူျမင္ေသာအခါ အမွန္အတုိင္း ထင္လာ၏။ ထိုသို႔ ထင္လာသည္ကို “ပစၥဳပ႒ာန္”ဟုေခၚ၏။ နိဗၺာန္၏ သေဘာကို ဉာဏ္ျဖင့္ ရူျမင္ေသာအခါ (စိတ္ ေစတသိက္ ရုပ္တုိ႔မွာ သေဘာအထည္ကိုယ္ ရွိသကဲ့သို႔) “အထည္ကိုယ္ မရွိေသာ တရား”ဟု ဉာဏ္အားျဖင့္ ထင္လာသည္။ နိမိတၱ ဓမၼာ သခၤါရာ၊ ေတဟိ သနိမိတၱာ သ၀ိဂၢဟာ ၀ိယ ဥပ႒ဟႏိၱ။ အ႒သာလိနီ၊ ေလာကုတၱရာ ကုသိုလ္ အဖြင့္။ -အႏုဋီကာ (ႏွာ ၁၂၁)။
ပဒ႒ာန္
နီးကပ္ေသာအေၾကာင္းကို ပဒ႒ာန (ပဒ႒ာန္)ဟု ေခၚ၏။ (စိတ္သည္ ယွဥ္ဖက္ေစတသိက္၊ မွီရာရုပ္ဟူေသာ နီးကပ္ေသာ အေၾကာင္းရွိသကဲ့သို႔)နိဗၺာန္မွာ နီးကပ္ေသာအေၾကာင္းမရွိ။ အရိယာတို႔ သႏၱာန္၌ နိဗၺာန္တရား ေပၚလာဖုိ႔ရန္ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာ စေသာ ေ၀းေသာ အေၾကာင္းကား မ်ားစြာရွိရပါသည္။
သႏိၱလကၡဏံ အစၥဳတ - ရသံ နိဗၺာနအမတံ။
အနိမိတၱဥပ႒ာနံ၊ ပဒ႒ာနံ န လဗၻတိ။
အနိမိတၱဥပ႒ာနံ၊ ပဒ႒ာနံ န လဗၻတိ။
နိဗၺာနအမတံ၊ အျမိဳက္နိဗၺာန္သည္။ သႏိၱလကၡဏံ၊ ျငိမ္သက္ ေအးျငိမ္းျခင္း လကၡဏာ ရွိ၏။ အစၥဳတရသံ၊ ပင္ကို သေဘာမွ မေရြ႕ေလ်ာျခင္း သမၸတၱိရသ ရွိ၏။ အနိမိတၱဥပ႒ာနံ၊ အထည္ကုိယ္ဟန္ ပံုသဏၭာန္မရွိေသာ တရားဟု ဉာဏ္အားထင္လာ၏။ ပဒ႒ာနံ၊ နီးစြာေသာ အေၾကာင္းကို။ န လဗၻတိ၊ မရအပ္။
နိဗၺာန္ - ပရိနိဗၺာန္ (ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာ - ၁၁၂)
နိဗၺာန္ - ပရိနိဗၺာန္
ပရိနိဗၺာန္ ၃-မ်ိဳး
နိဗၺာန္ႏွင့္ ပရိနိဗၺာန္သည္ သေဘာတူ၏ ထုိပရိနိဗၺာန္သည္ ကိေလသာတုိ႔၏ ျငိမ္းေအးျခင္းဟူေသာ ကိေလသပရိနိဗၺာန္၊ ရုပ္ခႏၶာေတာ္၏ ျငိမ္းေအးျခင္းဟူေသာ ခႏၶပရိနိဗၺာန္၊ ဓာတ္ေတာ္တုိ႔၏ ျငိမ္းေအးျခင္းဟူေသာ ဓာတုပရိနိဗၺာန္အားျဖင့္ ၃-ပါး အျပားရွိ၏။
ကိေလသပရိနိဗၺာန္
သတၱ၀ါတုိင္း၌ရွိေသာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ စေသာ ကိေလသာတုိ႔သည္ စိတ္ကို ပူေလာင္ေစၾကကုန္၏။ တဏွာ၊ ရာဂ၊ ေလာဘမီး၏ ပူေလာင္မူေၾကာင့္ ဆရာ မိဘ စသူတို႔၏ စကားကိုမွ် နားမေထာင္ႏုိင္ဘဲ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ၾကသူေတြ၊ အလိုမက်ေသာ ေဒါသမီးေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုပင္ ေသေၾကာင္းၾကံၾကသူေတြကို ၾကည့္လွ်င္ ေလာဘ၊ ေဒါသမီးတုိ႔ ပူေလာင္ပံုမွာ အလြန္ထင္ရွား၏။
ထုိသို႔ ေလာဘမီး ေဒါသမီး အေလာင္ခံရျခင္းမွာလည္း ေမာဟမီးက အေၾကာင္း အက်ိဳးမသိ မျမင္ႏုိင္ေအာင္ ဖံုးကြယ္ထားေသာေၾကာင့္ မီးကို ကိုင္ခ်င္သကဲ့သို႔ (တခ်ိဳ႕မွာ ကိုင္မိသကဲ့သို႔)တည္း။ ဗုဒၶ ျမတ္စြာသည္ အရဟတၱဖုိလ္ကို ရေသာအခါ ထုိကိေလသာ အပူမီးတို႔ အလံုးစံုကုန္၍ ျငိမ္းေအးၾကေလေတာ့၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “ကိေလသ ပရိနိဗၺာနံ၊ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ ကိေလသ ပရိနိဗၺာန္သည္။ ေဗာဓိပလႅေကၤ အေဟာသိ၊ ဘုရားျဖစ္ရာ မဟာေဗာဓိပလႅင္၌ ျဖစ္ခဲ့ျပီ”ဟု ဥာဏ၀ိဘဂၤ အ႒ကထာ (ႏွာ ၄၁၃ ၌) မိန္႔သည္။
ခႏၶပရိနိဗၺာန္
ရုပ္ နာမ္ ၂-ရပ္ ေပါင္းစပ္၍ တည္ေနေသာ ဤခႏၶာကိုယ္သည္ ေအးခ်မ္း ျငိမ္သက္ျခင္းမရွိေသာ အပူတံုးသာျဖစ္၏။ ဇာတိမီး ဇရာမီး မရဏမီးစေသာ (ေရွး၌ ျပအပ္ခဲ့ေသာ) မီးတစ္ဆယ့္တစ္ပါးသည္ ဤ ခႏၶာကိုယ္၌ တစ္မ်ိဳးျပီးတစ္မ်ိဳး ေလာင္လ်က္ရွိ၏။ ဓမၼစၾကာ ပါဠိေတာ္၌လာေသာ ခ်စ္သူႏွင့္ ေကြကြင္းရျခင္း၊ မုန္းသူႏွင့္တြဲရျခင္း၊ အလုိရွိတာမရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ရေသာ ဒုကၡမ်ားလည္း အပူမ်ား ပင္ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သတၱ၀ါတိုင္း၏ ခႏၶာကိုယ္သည္ ဒုကၡအပူ မီးအပူတုိ႔ျဖင့္ အျမဲပူ၍ေန၏။
အျခားသူတို႔၏ ခႏၶာကိုယ္ကိုမဆုိထားဘိ၊ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ ခႏၶာကိုယ္ေတာ္ ေသာ္မွလည္း ၀မ္းေတာ္လားခ်ိန္မွစ၍ အားေတာ္နည္းပါးရကား ၃ ဂါ၀ုတ္ခရီး၌ မၾကာမၾကာ နားေတာ္မူရျခင္း ေရေသာက္ေတာ္မူလိုေသာေၾကာင့္ ေရခပ္ေစေတာ္မူရျခင္းအားျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္၏ အပူဒဏ္ကို ပင္ပန္းၾကီးစြာ ခံေတာ္မူရပါေသးသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေညာင္ေစာင္းကေလးအေပၚမွာပင္ စ်ာန္ေပါင္းမ်ားစြာ အၾကိမ္ၾကိမ္အခါခါ ၀င္စားေတာ္မူျပီး၍ စတုတၳစ်ာန္မွ ထေတာ္မူေသာအခါ ပဋိသေႏၶ ေနေတာ္မူတုန္းကျဖစ္ေသာ မဟာ၀ိပါက္ ပထမစိတ္ႏွင့္တူေသာ ဘ၀င္စိတ္ျဖင့္ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူျခင္းသည္ ရုပ္ နာမ္ ခႏၶာဟူေသာ အပူတံုးၾကီး၏ ျငိမ္းေအးျခင္းဟူေသာ ခႏၶပရိနိဗၺာန္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ - “ခႏၶပရိနိဗၺာနံ ကုသိနာရာယံ၊ ခႏၶ ပရိနိဗၺာန္သည္ ကုသိနာရုံျမိဳ႕၌ျဖစ္ခဲ့ျပီး ” ဟု ဉာဏ္၀ိဘဂၤ အ႒ကထာ (ႏွာ - ၄၁၃ ၌) မိန္႔သည္။
မီးျငိမ္းျခင္းဥပမာ
ဤ ခႏၶပရိနိဗၺာန္ ျဖစ္ေတာ္မူပံုကိုပင္ ရည္ရြယ္ေတာ္မူ၍ “နိဗၺႏိ ၱဓီရာ ယထယံ ပဒီေပါ = ဘုရား ပေစၥက ဗုဒၶါရဟႏၱာျဖစ္ေသာ ပညာရွိတုိ႔သည္ ေနာက္ဆံုး ၀ိညာဥ္ျဖစ္ေသာ စုတိစိတ္ေတာ္၏ ခ်ဳပ္ျခင္းအားျဖင့္ ျငိမ္းေအးေတာ္မူၾကျပီ။ ဥပမာ - ေတာက္ေနေသာ ဆီမီးသည္ ဆီကုန္ေသာအခါ ျငိမ္းသကဲ့သို႔ ျဖစ္သည္”ဟု ရတနသုတ္၌ ဗုဒၶျမတ္စြာ မိန္႔ေတာ္မူ၏။ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္ ပါဠိေတာ္ (ႏွာ ၁၂၉)၌လည္း “ပေဇၨာတေႆ၀ နိဗၺာနံ ၀ိေမာေကၡာ ေစတ ေသာ အဟု - ပရိနိဗၺာန္ စုေတစိတ္ေတာ္၏ လြတ္ေျမာက္ေတာ္မူျခင္း သည္ မီးျငိမ္းပံုႏွင့္တူသည္”ဟု အရွင္အႏုရုဒၶါ မိန္႔ေတာ္မူသည္။
ဓာတုပရိနိဗၺာန္
ဗုဒၶ ျမတ္စြာ၏ ဓာတ္ေအာ္အားလံုးစုေပါင္း၍ ဓာတ္ေပါင္းကိုယ္ေတာ္ကို ဓာတ္မီးေလာင္ျပီးမွ ျငိမ္းျခင္းကို “ဓာတုပရိနိဗၺာန္”ဟုေခၚ၏။ ခ်ဲ႕ပါဦးမည္။ သာသနာေတာ္ ကိုးကြယ္မည့္ လူတစ္ေယာက္တေလမွ် မရွိေလာက္ေအာင္ သာသနာ ဆုတ္ယုတ္ေသာအခါ ေနရာဌာန အသီးသီး၌ တည္ေတာ္မူေသာ ဓာတ္ေတာ္မ်ားသည္ ဘုရားျဖစ္ရာ ေဗာဓိပင္၌ စုေပါင္းကာ ေရႊတံုးၾကီးကဲ့သို႔ ျဖစ္၍ ေရာင္ျခည္ေတာ္ လႊတ္လိမ့္မည္။
ထုိေရာင္ျခည္ေတာ္ကို ဖူးျမင္ရေသာအခါ နတ္ျဗဟၼာတုိ႔သည္ ကပ်ာကယာ လာၾကျပီးလွ်င္ အရုိးေတာ္ ေရႊတံုးၾကီး၌ ေတေဇာဓာတ္ေလာင္ေနသည္ကို ျမင္ရေသာအခါ “ယခုမွ ဗုဒၶျမတ္စြာ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူတာပဲ၊ ယခုမွ ဗုဒၶျမတ္စြာ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူတာပဲ”ဟု ေျပာကာေျပာကာ အလြန္၀မ္းနည္းစြာ ငိုေၾကြးၾကေလ၏။ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၱာ နတ္ ျဗဟၼာတုိ႔ကား “ျဖစ္သမွ် ပ်က္ရသည္သာ”ဟု တရားသေဘာကိုေတြးကား သံေ၀ဂဉာဏ္ျဖင့္ သည္းခံႏုိင္ၾကေပသည္။
လကၤာ။ ။ဓာတ္ေတာ္ ေမြေတာ္၊ ၾကြင္းပါေသာ္လည္း၊ ခြ်တ္ေခ်ာ္ သာသနာ၊ ေနာင္ေသာခါ၀ယ္၊ ဓာတ္သြယ္သြယ္လည္း၊ ကိုးကြယ္ၾကမည့္၊ လူမရွိ၍၊ ေဗာဓိပင္မွာ စုေပါင္းကာျဖင့္၊ ေရာင္၀ါလႊင့္ျပီး၊ ေရႊတံုးၾကီးသို႔၊ ဓာတ္မီးေလာင္ေတာက္၊ ကုန္ဆံုးေပ်ာက္က၊ လာေရာက္ၾကရွာ၊ နတ္ျဗဟၼာတို႔၊ သာသနာဗုဒၶ၊ ယခုမွပင္၊ မုခ်အတည္၊ ကြယ္ရျပီဟု၊ ငိုျမည္တမ္းတ၊ သံေ၀ဂျဖင့္ မရယူက်ံဳး၊ ကိုယ္စိတ္ခ်ံဳးသည္၊ ေနာက္ဆံုး သာသာနာ့ပြဲေတာ္ဘုရား။
ေသာတာပန္ျဖစ္ဖို႔ခက္သလား? (ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာ - ၁၁၁)
ေသာတာပန္ျဖစ္ဖို႔ခက္သလား?
ပါဠိေတာ္။ ။တသၼာတိဟာနႏၵ ဓမၼာဒါသံနာမ ဓမၼပရိယာယံ ေဒေသႆာမိ၊ ေယန သမႏၷာဂေတာ အရိယ သာ၀ေကာ အာကခၤမာေနာ အတၱနာ၀ အတၱာနံ ဗ်ာကေရယ်၊ ခီဏနိရေယာမွိ ခီဏ တိရစၧနေယာနိ ခီဏေပတၱိ ၀ိသေယာ ခီဏာပါယဒုဂၢတိ ၀ိနိပါေတာ၊ ေသာတာပေႏၷာ ဟမ သၼိ အ၀ိနိပါတ ဓေမၼာ နိယေတာ သေမၼာဓိပရာယေဏာတိ။
ျမန္မာျပန္။ ။ေနာက္၌ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ ၉-ပါး၊ တရားဂုဏ္ေတာ္ ၆-ပါး၊ သံဃာဂုဏ္ေတာ္ ၉-ပါး၊ ဤဂုဏ္ေတာ္မ်ား၌ အေ၀စၥပသာဒ (ဉာဏ္ျဖင့္ သက္၀င္ယံုၾကည္ျခင္း) ၃-မ်ိဳး၊ ငါးပါးသီလႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း ဤဂုဏ္အဂၤါ ၄-ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုသူသည္ မိမိ ကိုယ္ကို ေသာတာပန္ျဖစ္ျပီဟု ဆံုးျဖတ္ႏုိင္သည္။
ဤတရားမွန္ၾကီးကို ၾကည့္ရူေသာအခါ ေသာတာပန္ျဖစ္ဖုိ႔ အေၾကာင္းမွာ ရတနာသံုးပါး၏ ဂုဏ္ေတာ္ကို ေလးေလးနက္နက္ၾကည္ညိဳျခင္းႏွင့္ လူ၀တ္ေၾကာင္မ်ား၌ ငါးပါးသီလ စင္ၾကယ္ဖုိ႔သာ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ၀ိသာခါေက်ာင္းအမသည္ ဗုဒၶျမတ္စြာကို ပထမဖူးရစဥ္ ၇-ႏွစ္အရြယ္ကပင္ ေသာတာပန္တည္ခဲ့၏။ ဓမၼာေသာကမင္း၏ အသႏၶိမိတၱာေဒ၀ီသည္ ဘုရားရွင္၏ အသံေတာ္ႏွင့္ အထုိက္အေလ်ာက္တူေသာ ကရ၀ိက္ငွက္၏ အသံကို ၾကားရ၍ ဘုရားကို မဖူးလုိက္ရဘဲ ၾကည္ညိဳေသာ အေ၀စၥပသာဒ (သဒၶါ) ေၾကာင့္ ေမာင္းမ ၇-ရာႏွင့္အတူ ေသာတာပန္ျဖစ္ၾက၏။ ပင္ကို ငါးပါးသီလ စင္ၾကယ္သူမ်ားအတြက္ ယခုလုိ သာသနာတြင္း၌က ေသာတာပန္ျဖစ္ဖို႔ မခဲယဥ္းဟု မွတ္သင့္ပါသည္။
ေဆာင္။ ။ေထာက္မွန္ေပၚတြင္၊ ကိုယ့္အသြင္ကို၊ ဆင္ျပင္လုိဘိ၊ ေန႔စဥ္ၾကည့္သုိ႔၊ မိမိသီလ၊ ဆုိင္သမွ်ကို၊ ေန႔ညခပင္း၊ လြန္သန္႔ရွင္း၍၊ ျပန္႔သင္းေမႊးမူ၊ အေလးျပဳလ်က္၊ သံုးလူထြတ္ထား၊ ျမတ္ဘုရားႏွင့္၊ တရား၊ သံဃာ၊ အရိယာ၏။ ဆုိင္ရာ ဂုဏ္ေတာ္၊ ဉာဏ္၌ေပၚေအာင္၊ ရႊင္ေပ်ာ္ရူစား၊ သဒၶါပြားမူ၊ မလားအပါယ္၊ တရားကယ္မည္၊ ရူဖြယ္ေထာက္မွန္ အစစ္တည္း။
ကမၼ႒ာန္းမွန္သမွ် အ၀ိဇၨာႏွင့္ တဏွာကုန္ဖုိ႔သာ
အ၀ိဇၨာႏွင့္ တဏွာေၾကာင့္ ဒုကၡအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ က်င္လည္ေနရပံုကို သိေသာအခါ ထိုအ၀ိဇၨာႏွင့္ တဏွာကုန္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနရေသာနည္းကို ရွာၾကရ၏။ ထုိနည္းကို ဘုရားတစ္ဆူ ပြင့္ေတာ္မူမွသာ ဘုရားေဟာေတာ္မူ၍ သိၾကရ၏။ သမုဒၵရာသို႔ ၀င္ဖုိ႔ရန္ ဆိပ္ကမ္းမ်ားစြာ ရွိသကဲ့သို႔ သံသရာ၏ တစ္ဖက္ကမ္းျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္ကို ၀င္ဖုိ႔ရန္လည္း ကမၼ႒ာန္းတည္းဟူေသာ ဆိပ္ကမ္းေတြ အမ်ားအျပားပင္ရွိ၏။
ထုိကမၼ႒ာန္းကို အားထုတ္ရင္းပင္ အ၀ိဇၨာႏွင့္ တဏွာတုိ႔ နည္း၍ နည္း၍လာမွသာ ထုိကမၼ႒ာန္းလမ္းစဥ္သည္ မွန္ေသာလမ္းစဥ္ျဖစ္၏။ ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ေသာ္လည္း အ၀ိဇၨာႏွင့္ တဏွာမနည္းလွ်င္ ကမၼ႒ာန္းေသာ္လည္း မွားေနေပလိမ့္မည္။ သို႔မဟုတ္ မိမိကေသာ္လည္း အ၀ိဇၨာႏွင့္ တဏွာ နည္းလုိေသာ ဆႏၵမရိွေသာေၾကာင့္ ျဖစ္လိမ့္မည္။ ကမၼ႒ာန္းနည္းမွန္၍ မိမိဆႏၵက အ၀ိဇၨာႏွင့္ တဏွာ ကုန္ေစလုိလွ်င္ကား ကမၼ႒ာန္းဟူသမွ်သည္ အ၀ိဇၨာ တဏွာနည္းပါးရာမွ တစ္စတစ္စ ကုန္ဖုိ႔သာျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဤအခ်က္လည္း ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ရင္း တဏွာနည္း မနည္းၾကည့္ရူရန္ တရားေၾကးမံု ေထာက္မွန္ၾကီး ျဖစ္သည္ဟုမွတ္ပါ။
Subscribe to:
Posts (Atom)