မဟာသကၠရာဇ္ဆုိသည္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိစဥ္အခါက အသုံးျပဳေသာ သကၠရာဇ္ပါ။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ဘုိးေတာ္ အဥၨနမင္းၾကီးႏွင့္ ဒိဗၺစကၡဳအဘိညာဥ္ရ ကာလေဒဝီလရေသ့တုိ႔ ထားခဲ့တဲ့ႏွစ္ပါ။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိ မဟာသကၠရာဇ္ (၆၈)မွာ ဖြားေတာ္မူျပီး မဟာသကၠရာဇ္ (၁၄၈)မွာ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူပါတယ္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးေနာက္ ပထမသဂၤါယနာတင္၍ အဇာတသတ္မင္းက အရွင္မဟာကႆပ ထံသုိ႔ အရွင္ဘုရား သဂၤါယနာတင္မွစ၍ သာသနာေတာ္သကၠရာဇ္ အသစ္ထားလုိသည္ဟု ေလ်ွာက္ထားေသာ္ အရွင္မဟာကႆပက ခြင့္ျပဳသည္ျဖစ္၍ ဘုိးေတာ္ အဥၨနမင္းႏွင့္ ကာလေဒဝီလရေသ့ တုိ႔ထားခဲ့ေသာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ခု ရွိသည္ကုိ တေပါင္းလကြယ္ တနဂၤေႏြတြင္ စုထား၍ ထုိ ၁၄၈ခုကုိ မေပ်ာက္ပ်က္ရေအာင္ ပရမတၳဗိႏၵဳ သခ်ၤာအ႒ေဗဒသက ကိန္းဟုထား၍ ဘုိးေတာ္အဥၨနမင္း၏ သကၠရာဇ္ ၁၄၉-ခု တန္ခူးလဆန္းတစ္ရက္ တနင္းလာေန႕ကုိ အစျပဳ၍ သာသနာေတာ္သကၠရာဇ္-တစ္ခုဟု အဇာတသတ္မင္း ထားသတည္း။
အဇာတသတ္မင္း ထားေသာ သာသနာေတာ္သကၠရာဇ္ ၃-ခုေရာက္ေသာ ႏွစ္တြင္ ေဝသာလီျပည္ကုိ အဇာတသတ္မင္းတုိက္ဖ်က္၍ လူသူတုိ႔ကုိသိမ္းယူသည္။ အဇာတသတ္မင္း ၃၂-ႏွစ္ မင္းျပဳ၏။
အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးေနာက္ ပထမသဂၤါယနာတင္၍ အဇာတသတ္မင္းက အရွင္မဟာကႆပ ထံသုိ႔ အရွင္ဘုရား သဂၤါယနာတင္မွစ၍ သာသနာေတာ္သကၠရာဇ္ အသစ္ထားလုိသည္ဟု ေလ်ွာက္ထားေသာ္ အရွင္မဟာကႆပက ခြင့္ျပဳသည္ျဖစ္၍ ဘုိးေတာ္ အဥၨနမင္းႏွင့္ ကာလေဒဝီလရေသ့ တုိ႔ထားခဲ့ေသာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ခု ရွိသည္ကုိ တေပါင္းလကြယ္ တနဂၤေႏြတြင္ စုထား၍ ထုိ ၁၄၈ခုကုိ မေပ်ာက္ပ်က္ရေအာင္ ပရမတၳဗိႏၵဳ သခ်ၤာအ႒ေဗဒသက ကိန္းဟုထား၍ ဘုိးေတာ္အဥၨနမင္း၏ သကၠရာဇ္ ၁၄၉-ခု တန္ခူးလဆန္းတစ္ရက္ တနင္းလာေန႕ကုိ အစျပဳ၍ သာသနာေတာ္သကၠရာဇ္-တစ္ခုဟု အဇာတသတ္မင္း ထားသတည္း။
အဇာတသတ္မင္း ထားေသာ သာသနာေတာ္သကၠရာဇ္ ၃-ခုေရာက္ေသာ ႏွစ္တြင္ ေဝသာလီျပည္ကုိ အဇာတသတ္မင္းတုိက္ဖ်က္၍ လူသူတုိ႔ကုိသိမ္းယူသည္။ အဇာတသတ္မင္း ၃၂-ႏွစ္ မင္းျပဳ၏။
သာသနာေတာ္ႏွစ္၂၅ခုတြင္ အဇာတသတ္မင္းကုိ သားေတာ္-ဥဒယဘဒၵမင္းသားက သတ္၍ မင္းျပဳ၏။
သာသနာႏွစ္-၄၀ခုတြင္ ထုိဥဒယဘဒၵမင္းကုိ သားေတာ္ အနုရုဒၶါကသတ္၍ မင္းျပဳ၏။
သာသနာႏွစ္ ၄၅ခုတြင္ အနုရုဒၶါမင္းကုိ သားေတာ္ မု႑ကကသတ္၍ မင္းျပဳ၏။
သာသနာႏွစ္ ၄၉ခုတြင္ မု႑ကမင္းကုိ သားေတာ္ နာဂဒါသက သတ္၍ ၁၄ႏွစ္ၾကာမင္းျပဳ၏။
နာဂဒါသ မင္းျပဳ၍ ၁၄ႏွစ္ ရွိျပီးေသာ္ သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၆၃ခုေရာက္သည့္အခါ၌ ဤမင္းမ်ဳိးတုိ႔သည္ အဖသတ္ ပိတုဃာတကအမ်ဳိးျဖစ္သည္ဟု ျပည္သူတုိ႔ညီညြတ္၍ ထုိနာဂဒါသမင္းကုိ မင္းအျဖစ္မွ ခ်၍ သုသုနာဂကုိ မင္းေျမွာက္ၾက၏။
သာသနာႏွစ္ ၆၂၄သုိ႔ေရာက္ေသာအခါ ျမန္မာနုိင္ငံ သေရေခတၱရာျပည္ သုမုႏၵရီမင္းလက္ထက္ ေဒါေဒါရသ-၆၂၂ ကုိျဖဳိ၍ ၂-ခုအၾကြင္းထားခဲ့သည္။ (၆၂၄-၆၂၂=၂) ယင္းကုိ ေကာဇာသကၠရာဇ္ဟု ဆုိသည္။ ထုိေကာဇာသကၠရာဇ္ ၂-ခုမွ တုိးပြားလာေသာ ၅၆၂သုိ႔ေရာက္ေသာအခါ ပုဂံျပည္ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္းလက္ထက္ ခန္းဆပဥၥ(၅၆၀)ကုိျဖဳိ၍၊ (၅၆၂-၅၆၀=၂) ၂-ခုအၾကြင္းထားလ်က္ သုံးစြဲခဲ့ပါတယ္။ ထုိေခတ္ ၂-ခုမွ တက္လာေသာ ယခု ၁၃၇၆သည္ ေကာဇာသကၠရာဇ္ပင္ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ၾကိမ္ျဖဳိခဲ့ေသာ ၆၂၂ႏွင့္ ၅၆၀ကုိ ေပါင္းၾကည့္လ်ွင္ ၁၁၈၂ျဖစ္သည္။ ထုိ ၁၁၈၂ႏွင့္ ေရာက္ဆဲ ေကာဇာသကၠရာဇ္ကုိေပါင္းလ်ွင္ ၂၅၅၈ရ၏။ ၄င္းသည္ သာသနာေတာ္ႏွစ္ျဖစ္ေလသည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ ထင္ရွားရွိစဥ္အခါက အသုံးျပဳေသာႏွစ္မွာ မဟာသကၠရာဇ္၊ ပထမသဂၤယနာတင္ျပီး အဇာတသတ္မင္းမွ စ၍ အသုံးျပဳခဲ့ေသာ ႏွစ္ကား သာသနာႏွစ္ျဖစ္ျပီး၊ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္းလက္ထက္ ၂-ခုအၾကြင္း ထားေသာႏွစ္မွ ယေန႔ထိ တက္လာေသာ ႏွစ္ကား ေကာဇာသကၠရာဇ္ျဖစ္၏။ (မူလဗုဒၶဝင္-တထာဂတဥဒါနဒီပနီ-ပဥၥမတြဲ)
သာသနာႏွစ္-၄၀ခုတြင္ ထုိဥဒယဘဒၵမင္းကုိ သားေတာ္ အနုရုဒၶါကသတ္၍ မင္းျပဳ၏။
သာသနာႏွစ္ ၄၅ခုတြင္ အနုရုဒၶါမင္းကုိ သားေတာ္ မု႑ကကသတ္၍ မင္းျပဳ၏။
သာသနာႏွစ္ ၄၉ခုတြင္ မု႑ကမင္းကုိ သားေတာ္ နာဂဒါသက သတ္၍ ၁၄ႏွစ္ၾကာမင္းျပဳ၏။
နာဂဒါသ မင္းျပဳ၍ ၁၄ႏွစ္ ရွိျပီးေသာ္ သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၆၃ခုေရာက္သည့္အခါ၌ ဤမင္းမ်ဳိးတုိ႔သည္ အဖသတ္ ပိတုဃာတကအမ်ဳိးျဖစ္သည္ဟု ျပည္သူတုိ႔ညီညြတ္၍ ထုိနာဂဒါသမင္းကုိ မင္းအျဖစ္မွ ခ်၍ သုသုနာဂကုိ မင္းေျမွာက္ၾက၏။
သာသနာႏွစ္ ၆၂၄သုိ႔ေရာက္ေသာအခါ ျမန္မာနုိင္ငံ သေရေခတၱရာျပည္ သုမုႏၵရီမင္းလက္ထက္ ေဒါေဒါရသ-၆၂၂ ကုိျဖဳိ၍ ၂-ခုအၾကြင္းထားခဲ့သည္။ (၆၂၄-၆၂၂=၂) ယင္းကုိ ေကာဇာသကၠရာဇ္ဟု ဆုိသည္။ ထုိေကာဇာသကၠရာဇ္ ၂-ခုမွ တုိးပြားလာေသာ ၅၆၂သုိ႔ေရာက္ေသာအခါ ပုဂံျပည္ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္းလက္ထက္ ခန္းဆပဥၥ(၅၆၀)ကုိျဖဳိ၍၊ (၅၆၂-၅၆၀=၂) ၂-ခုအၾကြင္းထားလ်က္ သုံးစြဲခဲ့ပါတယ္။ ထုိေခတ္ ၂-ခုမွ တက္လာေသာ ယခု ၁၃၇၆သည္ ေကာဇာသကၠရာဇ္ပင္ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ၾကိမ္ျဖဳိခဲ့ေသာ ၆၂၂ႏွင့္ ၅၆၀ကုိ ေပါင္းၾကည့္လ်ွင္ ၁၁၈၂ျဖစ္သည္။ ထုိ ၁၁၈၂ႏွင့္ ေရာက္ဆဲ ေကာဇာသကၠရာဇ္ကုိေပါင္းလ်ွင္ ၂၅၅၈ရ၏။ ၄င္းသည္ သာသနာေတာ္ႏွစ္ျဖစ္ေလသည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ ထင္ရွားရွိစဥ္အခါက အသုံးျပဳေသာႏွစ္မွာ မဟာသကၠရာဇ္၊ ပထမသဂၤယနာတင္ျပီး အဇာတသတ္မင္းမွ စ၍ အသုံးျပဳခဲ့ေသာ ႏွစ္ကား သာသနာႏွစ္ျဖစ္ျပီး၊ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္းလက္ထက္ ၂-ခုအၾကြင္း ထားေသာႏွစ္မွ ယေန႔ထိ တက္လာေသာ ႏွစ္ကား ေကာဇာသကၠရာဇ္ျဖစ္၏။ (မူလဗုဒၶဝင္-တထာဂတဥဒါနဒီပနီ-ပဥၥမတြဲ)
အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)
No comments:
Post a Comment