မိတ္ေဆြစစ္ (၄)ေယာက္
(၁) ဥပကာရ - ေက်းဇူးျပဳတတ္သူ။
(၂) သမာနသုခဒုကၡ - ေကာင္းတူ ဆိုးဖက္ျဖစ္သူ။
(၃) အတၳကၡာယီ - ေကာင္းေသာ စီးပြားေရး ခ်မ္းသာေရးကုိ ေျပာေပးေလ့ရွိသူ။
(၄) အႏုကမၸက - မိမိကို သနားေစာင့္ေရွာက္တတ္သူ။
ဤေလးေယာက္သည္ အလြန္ ခ်စ္စရာေကာင္းေသာ မိတ္ေဆြအစစ္မ်ား ျဖစ္ၾက၏။
ဥပကာရ။ ။ ႀကဳံလာေသာ ကိစၥအားေလ်ာ္စြာ ေက်းဇူးျပဳေဖာ္ရေသာ မိတ္ေဆြကုိ “ ဥပကာရမိတ္ေဆြ ’’ ဟု ေခၚ၏။
(က) မိမိမိတ္ေဆြ ေသရည္အရက္ေသာက္၍ မူးေနသည္ကုိေသာ္လည္းေကာင္း၊
(ခ) ထုိကဲ့သုိ႔ မူးေမ့ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ အရပ္တစ္ပါးသုိ႔ သြားေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ အိမ္ကဥစၥာကို သူတစ္ပါးတို႔ ခိုးယူသြားမည္စုိး၍ ဥစၥာကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးသူ။
(ဂ) မိတ္ေဆြ၌ ေၾကာက္စရာေဘး ေပၚလာလွ်င္ ထုိေဘးကို ကာကြယ္ေသာအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ စိတ္အားမငယ္ေအာင္ “ ဘာေၾကာက္ရမွာလဲ ’’ စသည္ကုိ ေျပာ၍ အားေပးေသာအားျဖင့္ျဖစ္ေစ အားကုိးရသူ။
(ဃ) မိတ္ေဆြ၌ ေငြကုန္ဖို႔ရန္ ကိစၥတစ္ခုခုႀကဳံလွ်င္ (မိမိကလည္း ေထာက္ပံ့ႏုိင္ပါမူ) သူက ေတာင္းလာ ေသာ အကူအညီထက္ ပုိ၍ပင္ ေပးသူ။
ေဆာင္။ ။ မိတ္ေဆြတစ္ဦး၊ ေသေသာက္ၾကဴး၍၊ ေမ့မူးေနလတ္၊ ေစာင့္ေရွာက္တတ္၏၊ အရပ္တစ္ပါး၊ ထြက္ခုိက္ျငား၊ ႏွင့္၊ ေသာက္စားေမ့ရာ၊ ထုိအခါလည္း၊ ဥစၥာေစာင့္ေရွာက္၊ ေဘးရန္ေရာက္ေသာ္၊ မေၾကာက္ေစမႈ၊ အားေပးျပဳလ်က္၊ မင္းမႈ႐ႈပ္မူ၊ ေငြတြက္ဟူ၍၊ အကူေတာင္းက၊ ထိုမကပင္၊ ႏွစ္ဆေလာက္ကူ၊ မိတ္စစ္ဟူသည္၊ ေလးဆူ ဥပကာရ တည္း။
သမာနသုခဒုကၡ။ ။ သမာနသုခ= ခ်မ္းသာလွ်င္လည္း အတူခ်မ္းသာ၊ သမာနဒုကၡ= ဆင္းရဲရာလည္း မခြာမခြဲဘဲ ေကာင္းတူဆိုးဖက္ျဖစ္သူကို သမာနသုခဒုကၡ မိတ္အစစ္ဟု ေခၚ၏။ ထိုမိတ္ေဆြလည္း ေလးမ်ဳိးရွိ၏။
(က) တုိင္းေရး ျပည္ေရး အိမ္တြင္းေရးစေသာ အေရးႀကီးကိစၥအတြက္ လွ်ဳိ႕ဝွက္ရမည့္ အေၾကာင္းအရာကုိ မိမိအားေျပာသူ။
(ခ) မိမိ၏ လွ်ဳိ႕ဝွက္ရမည့္ အတြင္းေရးကို ေဘးသုိ႔ မေပါက္ၾကားေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ထားသူ။
(ဂ) မိမိမွာ ေဘးရန္ေပၚလာလွ်င္ မိမိကို စြန္႔ခြာမသြားသူ။
(ဃ) မိမိအတြက္ အသက္ကို စြန္႔ႏုိင္သူ။
ေဆာင္။ ။ လွ်ဳိ႕ဝွက္ရမည့္၊ အေၾကာင္းရွိလွ်င္၊ မိမိေျပာၾကား၊ ကုိယ္ေျပာၾကားလည္း၊ အျခားတစ္ေယာက္၊ ထံမေပါက္ေအာင္၊ ေစာင့္ေရွာက္သည္သာ၊ ေဘးေပၚလာမူ၊ ဘယ္ခါမခြဲ၊ မစြန္႔ၿမဲတည္း၊ အသဲသို႔မက္၊ မိတ္ေဆြတြက္ေၾကာင့္၊ အသက္ကိုပင္၊ ထီမထင္သည္၊ ေလးအင္ ေကာင္းတူဆုိးဖက္တည္း။
အမွာ။ ။ ယခုအခါ ဤမွ်အားကုိးရေသာ မိတ္ေဆြ ရွားလွ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေရးႀကီးေသာကိစၥကို တုိင္ပင္ရာဝယ္ အလြန္စိတ္ခ် ေနာက္ေက်ာေအးရေသာ မိတ္ေဆြအစစ္မ်ားႏွင့္သာ တိုင္ပင္ၾကပါေလ၊ ယခုေခတ္၌ အတြင္းေရးေတြ ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားပင္ ေပါက္ၾကားတတ္ေလသည္။
အတၳကၡာယီ။ ။ အတၳ= အက်ဳိးရွိမည့္ အစီးအပြားကုိ + အကၡာယီ= ေျပာဆိုတတ္ေသာ မိတ္ေဆြကို “ အတၳကၡာယီ မိတ္ေဆြစစ္ ’’ ဟု ေခၚ၏။ ထုိမိတ္ေဆြလည္း ေလးမ်ဳိးပင္ ရွိ၏။
(က) ပါဏာတိပါတ စေသာအမႈ၊ မိန္းမလုိက္စားမႈ စသည္ကို ျပဳမည္ဆိုလွ်င္ မင္းျပစ္ အကုသုိလ္ျပစ္ ျဖစ္မည္စုိး၍ ထုိမေကာင္းမႈကို တားျမစ္သူ။
(ခ) မင္းျပစ္လည္း မရွိ၊ အကုသုိလ္ျပစ္လည္း မရွိဘဲ စင္စစ္ အက်ဳိးသာရွိေသာ ဒါနမႈ သီလမႈ စေသာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ၌ တုိက္တြန္းတတ္သူ။
(ဂ) မိတ္ေဆြမၾကားဖူးေသာတရားႏွင္
(ဃ) ေသေသာအခါ ေကာင္းရာသုဂတိသုိ႔ ေရာက္မည့္လမ္းေၾကာင္းကို ေျပာျပတတ္သူ။
ေဆာင္။ ။ မေကာင္းအမႈ၊ တားျမစ္ျပဳ၍၊ ေကာင္းမႈကုိကား၊ ညႊန္ျပထား၏၊ မၾကားစဖူး၊ တရားထူးလည္း၊ ၾကားဖူးေအာင္ျပ၊ ေသလြန္ကမူ၊ ဘဝေနာင္ေႏွာင္း၊ လမ္းပန္းေကာင္းကုိ၊ ထပ္ေလာင္းညႊန္ၾကား၊ မိတ္ေလးပါးသည္၊ မွတ္သား အတၳကၡာယီတည္း။
အမွာ။ ။ “ ေသလြန္ေသာအခါ ဘဝေကာင္းဖုိ႔ လမ္းေၾကာင္း ’’ ဟူသည္ ဗ်ဂၣပဇၨသုတ္၌ ေနာက္ဘဝခ်မ္းသာဖို႔ရန္ ေဟာေတာ္မူအပ္ေသာ သဒၶါ သီလ စာဂ ပညာ ေလးပါးပင္တည္း။ (အျခားနည္းအားျဖင့္ ေဟာေတာ္မူအပ္ေသာ ေကာင္းမႈမ်ားလည္း ဤေလးပါးတြင္ ပါဝင္ၾကသည္။)
ဗုဒၶဘာသာသင္ခန္းစာ ဆ႒မတန္းမွ ျပန္လည္တင္ျပပါသည္။
Credit to
No comments:
Post a Comment