(အခန္း - ၃)
စိတ္၏ အာ႐ံုမ်ားႏွင့္ ေဆာင္ရြက္မႈကိစၥမ်ား
ဘုန္းႀကီးတို႔ စိတ္ျဖစ္ပံုကို ေလ့လာခဲ့ၾကၿပီ၊ စိတ္ဆိုတာ အျဖစ္တရား၊ အာ႐ံုနဲ႔ ဝတၳဳတို႔ ေပါင္းဆံုမႈေၾကာင့္ စိတ္ေတြျဖစ္ေပၚလာတယ္၊ အဲဒီလို ျဖစ္ေပၚလာၿပီးေနာက္ စိတ္ေတြဟာ ဘာနဲ႔ စခန္းသြားေနသလဲဆိုရင္ အာ႐ံုနဲ႔ စခန္းသြားေနတယ္။ ဒီလို အာ႐ံုနဲ႔ စခန္းသြားတဲ့ေနရာမွာ စိတ္တစ္မ်ိဳးစီ တစ္မ်ိဳးစီမွာ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ကိစၥေတြလည္း ကြဲျပားျခားနားမႈေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းကို ဒီကေန႔ ေလ့လာရမယ္ “စိတ္ရဲ႕အာ႐ံုမ်ားႏွင့္ ေဆာင္ရြက္မႈကိစၥမ်ား” တဲ့။
စိတ္လို႔ ဆိုလိုက္ရင္ အဘိဓမၼာသင္ထားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက စိတ္ ၈၉-မ်ိဳး, အက်ယ္ ၁၂၁၊ ေစတသိက္ -၅၂ ဆိုတာ သေဘာေပါက္ၿပီးသား ျဖစ္သြားၿပီ။ ဒီေနရာမွာ စိတ္ -၈၉ ေစတသိက္-၅၂ … အားလံုုးကို ရည္ညႊန္းၿပီးေတာ့ စိတ္ရဲ႕အာ႐ံုမ်ားလို႔ ေျပာတာ၊ အာ႐ံုနဲ႔ ဝတၳဳ ေပါင္းဆံုလိုက္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ လူေတြရဲ႕သႏၱာန္မွာ မွီရာဝတၳဳ႐ုပ္ကေနၿပီးေတာ့ စိတ္ေတြျဖစ္ေပၚလာၾကတယ္။ အဲဒီ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ေတြဟာ ဘာနဲ႔ အလုပ္လုပ္ၾကသလဲ၊ ဘာနဲ႔ ဆက္သြယ္ေနၾကသလဲဆုိတာကို သိဖို႔ အင္မတန္ အေရးႀကီးတယ္။
စိတ္ဟာ အာ႐ံုမရွိဘဲနဲ႔ ျဖစ္ေပၚလာ႐ိုး ထံုးစံမရွိဘူး၊ စိတ္မွန္သမွ် ဆိုင္ရာအာ႐ံု ရွိေနၾကတာခ်ည္းပဲ၊ အာ႐ံုမရွိတဲ့ စိတ္ရယ္လို႔ မရွိဘူး၊ ဘယ္စိတ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဆိုင္ရာအာ႐ံုေလးတစ္ခု ရွိေနတယ္၊ အဲဒီစိတ္ရဲ႕ အာ႐ံုကို ေလာကရဲ႕ အမည္နာမေတြနဲ႔ေျပာရင္ ဆံုးႏိုင္မွာ မဟုတ္လို႔ ျမတ္စြာဘုရားက အမည္နာမ ၆-မ်ိဳးနဲ႔ အာ႐ံု ၆-ပါးလုိ႔ ဒီလို ေဟထားတာ။ အဘိဓမၼာ သေဘာအရ အမည္ပညတ္ တင္လိုက္တဲ့အခါ အာ႐ံုက ၆-ပါးပဲရွိတယ္။ စာလိုေျပာရင္ ႐ူပါ႐ံု၊ သဒၵါ႐ံု၊ ဂႏၶာ႐ံု၊ ရသာ႐ံု၊ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု၊ ဓမၼာ႐ံုေပါ့ - အာ႐ံု ၆-မ်ိဳး၊ အာ႐ံုဆိုတဲ့ သေဘာကို ရွင္းလင္းေျပာခဲ့ၿပီ၊ စိတ္ရဲ႕ ေပ်ာ္ေမြ႔ဖြယ္ရာ၊ အဲဒီစိတ္ရဲ႕ အာ႐ံုေပ်ာ္ေမြ႔ရာက ၆-မ်ိဳး။
႐ူပါ႐ံုဆိုတာ ဘယ္ဟာကို ေခၚတာတုန္းဆိုရင္ “မ်က္စိနဲ႔ ျမင္လို႔ရတာ ႐ူပါ႐ံု”၊ ျမန္မာလိုေတာ့ အဆင္းအာ႐ံုလို႔ ေျပာရမယ္၊ မ်က္စိနဲ႔မွ ျမင္လို႔ရတယ္၊ မ်က္စိမွာ ထင္ဟပ္ေပၚလြင္ႏိုင္တယ္၊ တျခားေနရာမွာ ထင္ဟပ္ေပၚလြင္ႏိုင္ျခင္းမရွိဘူး၊
အဲဒီ အာ႐ံုမ်ိဳးကို ႐ူပါ႐ံုလို႔ ဒီလိုသတ္မွတ္တယ္။ ႐ူပါ႐ံုဆိုတာ ႐ုပ္ ၂၈-ခုထဲက တစ္ခု တည္းေသာ ႐ုပ္ကေလးပဲ၊ ႐ုပ္ ၂၈-ပါးလံုးကို ျမင္ရတာမဟုတ္ဘူး၊ ႐ုပ္တည္းခုတည္းပဲ ျမင္ရတာ၊
႐ူပလို႔ေခၚတဲ့ အဆင္း႐ုပ္ကေလး တစ္ခုပဲျမင္ရတယ္၊ အဂၤလိပ္လုိ ျပန္တဲ့အခါက်ေတာ့ visible object လို႔ အဲဒီလိုျပတ္တယ္၊ form လ္ို႔လည္း ျပန္ၾကတယ္၊ colour လို႔လည္း ျပန္ၾကတယ္။ ၿခံဳၾကည့္လုိက္မယ္ဆိုရင္ “႐ူပ” ဆိုတာ မ်က္စိျဖင့္ ျမင္လို႔ရတဲ့ ႐ုပ္၊ မ်က္စိမွာ ထင္လာလို႔ရွိရင္ စိတ္ကို ျဖစ္ပြားေစႏိုင္တဲ့ ျမင္လို႔ရတဲ့႐ုပ္။
တခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ႐ူပါ႐ံုဆိုတာ အေတြးထဲမွာသာ ရွိတယ္၊ မ်က္စိက ျမင္တာေတြက အစစ္မဟုတ္ဘူး, အေတြးထဲမွာသာ ရွိတယ္လို႔ ယူဆၿပီး “႐ူပါ႐ံုဆိုတာ မရွိဘူး၊ စိတ္ရဲ႕ ႀကံစည္ခ်က္ဖန္တီးခ်က္မ်ားသာ ျဖစ္တယ္” လို႔ ဒီလိုေျပာၾကတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားက ႐ူပါ႐ံုဆိုတာ ရွိတယ္လို႔ ေဟာထားတယ္။
နယ္သာလန္ႏိုင္ငံမွာ ဘုန္းႀကီးတို႔ အဘိဓမၼာ ပို႔ခ်ောတ့ Psychology ယူထားတဲ့ Dr တစ္ဦး အဘိဓမၼာ လာတက္ဖူးတယ္၊ လာတက္တဲ့အခါ စာသင္ေဖာ္ စာသင္ဖက္ အခ်င္းခ်င္း ဘာေျပာတုန္းဆိုေတာ့ “႐ူပါ႐ံုဆိုတာ စိတ္ရဲ႕ ထင္ျမင္ခ်က္မွ်သာ ျဖစ္တယ္၊ စိတ္က ဖန္တီးယူတာ၊ ဥပမာ- ပန္းလုိ႔ ယူလိုက္လို႔ရွိရင္ ဒါ စိတ္က ဖန္တီးယူတာေပါ့၊ တကယ္မဟုတ္ဘူး၊ စိတ္ရွိလို႔သာ ဒါေတြ ရွိေနတယ္၊ ႐ူပါ႐ံုဆိုတာ မရွိဘူး” သူ႔အျမင္ကို ေျပာေတာ့ ေဘးကလူေတြက ရွင္းျပေပမယ့္ သူလက္မခံဘူး၊ လက္မခံတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ “ဆရာေတာ္ ဒါကို ရွင္းျပပါဦး” လို႔ ေတာင္းဆိုၾကတယ္။ “မဟုတ္ဘူး၊ စိတ္ကူးတယ္ဆိုတာ ေနာက္မွ ကူးတာ၊ မ်က္စိက ျမင္လို႔ရတဲ့အရာဆိုတာ ရွိတယ္၊ Can be seen ဒီလို ရွင္းျပခဲ့တယ္။ ႐ူပါ႐ံုမရွိဘူး ဆိုတာ ေပါ့၊ ျမင္လို႔ရတဲ့အရာ၊ The objecti can be seen. ျမင္လုိ႔ရတဲ့အရာဆိုတာရွိတယ္။ ဘာေၾကာင့္ရွိတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရွိရင္ Can be heard ဆိုတာနဲ႔ တျခားစီျဖစ္လုိ႔ပဲ။ နားကၾကားလို႔ရတယ္ဆိုတာနဲ႔ မ်က္စိက ျမငလို႔ရတယ္ဆိုတာနဲ႔ တူသလား၊ မတူဘူးလား၊ မတူဘူး၊ နားနဲ႔မွ ၾကားလို႔ရတဲ့ Can be heard ၾကားလို႔တယ္ဆိုတဲ့ အသံ႐ုပ္ ရွိသလိုပဲ, Can be seen မ်က္လံုးနဲ႔သာ ျမင္လို႔ရတဲ့႐ုပ္ ရွိတာေပါ့” လို႔။ “ျမင္တဲ့စိတ္ကို စကၡဳဝိညာဏ္လို႔ ေခၚတယ္”ဆိုေတာ့မွ သူက ေတြးၿပီးစဥ္းစားသြားတယ္။
ဘယ္အယူအဆေတြက သူ႔ကို လႊမ္းမိုးေနသလဲဆိုရင္ “ေယာဂါစာရ system” အယူအဆေတြ လႊမ္းမိုးေနတာ၊ ေယာဂါစာရ school ဆိုတာ မဟာယန အသုိင္းအဝိုင္းမွာ ရွိတယ္၊ အဲဒီ အယူအဆက ဘာတုန္းဆိုေတာ့ “ဝိညတၱိ မၾတတာ” အယူအဆ စိတ္သာ အရွိတရား၊ က်န္တာေတြက စိတ္က ဖန္တီးထားတာ၊ စိတ္တစ္ခုတည္းကိုပဲ လက္ခံတယ္၊ ႐ုပ္ေတြက စိတ္ရဲ႕ဖန္တီးခ်က္ေတြ ဆိုၿပီးေတာ့ လက္မခံဘူး၊ အဲဒီေယာဂါစာရက်မ္းအရ ဝိညတိၱမၾတာ ဝိညာဏ္မွ်သာရွိတယ္၊ အသိစိတ္မွ်သာ ရွိတယ္၊ က်န္တဲ့ အရာေတြက စိတ္ရဲ႕ဖန္တီးခ်က္မွ်သာ ျဖစ္တယ္ ဒီလိုယူဆတဲ့ စာေတြကို သူက ဖတ္ထားၿပီး အဲဒါနဲ႔ ေထရဝါဒအဘိဓမၼာ သြားေရာတယ္။ မ်က္စိက ျမင္ရတယ္ဆိုတာ တကယ္ရွိတာ မဟုတ္ဘူး၊ အဲဒီလိုေျပာတယ္၊ ေျပာေတာ့ အမ်ားရဲ႕ အယူအဆနဲ႔ မတူမညီျဖစ္တယ္။
ျမတ္စြာဘုရားေဟာတဲ့ တာရားေတာ္ ႐ူပါ႐ံုဆိုတာ ႐ုပ္ ၂၈-ပါး ထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ ႐ုပ္ကေလးတစ္ခုပဲ။ ႐ူပဆိုတဲ့ အဆင္း႐ုပ္ကေလးတစ္ခုကိုေျပာတာ၊ က်န္တဲ့႐ုပ္ေတြကို မ်က္စိနဲ႔ျမင္လို႔ရတာ မဟုတ္ဘူး၊ သူ႔ကို ရွင္းျပတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီ႐ုပ္ဟာ The material quality can be heard-can be heard ကေနၿပီးေတာ့ ဆန္႔က်င္ဘက္ မတူညီတဲ့ The material quality can be seen ၾကည့္လို႔ရတဲ့ ႐ုပ္ဆိုတာ ရွိကုိရွိတယ္၊ အသံကိုေတာ့ သူ မျငင္းရဲဘူးေလ၊ ဘာျဖစ္လို႔တုန္းဆုိေတာ့ အသံရွိတယ္ဆိုတာ ထင္ရွားေနေတာ့ ျငင္းလို႔မရဘူး၊ အန႔ံရွိတယ္ဆိုတာလည္း ျငင္းလို႔မရဘူး၊ မ်က္စိကျမင္တဲ့႐ုပ္ေတာ့ သူကျငင္းတယ္၊ အဲဒီလို ေျပာလိုက္တဲ့ အခါက်ေတာ့မွ သူက ဆက္မေျပာေတာ့ဘူး၊ ရပ္သြားတယ္၊ သေဘာက်လား မက်လားေတာ့ မေျပာဘူး။
***ေဒါက္တာနႏၵမာလာဘိဝံသ၏ အဘိဓမၼာျမတ္ေဒသနာ(ဒုတိယတြဲ) ၇၈-၈၂ မွ ပူေဇာ္ပါသည္။
*** ဆက္ရန္*** သတိထားရမယ့္ အခ်က္တစ္ခု ကို ဆက္လက္ပူေဇာ္ပါမည္။
No comments:
Post a Comment