အဘိဓမၼာျမတ္ေဒသနာ ဒုတိယတြဲ အပိုင္း(၃) {စိတ္ရဲ႕မွီရာ ဝတၳဳ႐ုပ္ ၆-မ်ိဳး၊ အာ႐ံု ၆-ပါး}
စိတ္ရဲ႕မွီရာ ဝတၳဳ႐ုပ္ ၆-မ်ိဳး
ဒီေနရာမွာ ဝတၳဳ ဆိုတာ စိတ္ရဲ႕တည္ရာမွီရာ ႐ုပ္သဘာဝတရားေတြကို ေခၚပါတယ္၊ ခုနတုန္းက ေစာင္းသံေလးဟာ ဘယ္က လာတုန္းဆို ေစာင္းႀကိဳး, ေစာင္းအိုးက လာတာဆိုေတာ့ ေစာင္းအိုးေစာင္းႀကိဳးသည္ ေစာင္းသံရဲ႕ တည္ရာျဖစ္တယ္၊ စည္သည္ စည္သံရဲ႕ တည္ရာျဖစ္တယ္။
ဒီလိုပဲ စိတ္ရဲ႕တည္ရာ ဝတၳဳ႐ုပ္ဟာ ၆-မ်ိဳး ရွိတယ္၊ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ကို ၾကည့္လုိက္ရင္ မွတ္ဖိုပလြယ္ပါတယ္၊ အရပ္ေခၚနဲ႔ပဲ ေျပာလိုက္ေပါ့၊ မ်က္စိ, နား, ႏွာေခါင္း, လွ်ာ, ကိုယ္နဲ႔ ဟဒယဝတၳဳ, ဃနဝတၳဳ, ဇ္ိဝွါဝတၳဳ, ကာယဝတၳဳ, ဟဒယဝတၳဳ - ဒါ စိတ္ရဲ႕ မွီရာတည္ရာ ဝတၳဳ႐ုပ္ ၆-ပါးလို႔ ေခၚတယ္၊ ႐ုပ္ကိုမွီၿပီး စိတ္ျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့သေဘာကို ေျပာတာ။
စိတ္နဲ႕႐ုပ္ဟာ အျပန္အလွန္အက်ိဳးျပဳလ်က္ရွိတယ္၊ သို႔ေသာ္ ႐ုပ္ကိုမမွီဘဲဲနဲ႔ ျဖစ္ႏို္င္တဲ့စိတ္ေတြလည္း ရွိေသးတယ္၊ လူ႔ျပည္မွာေတာ့ မရွိဘူး၊ ႐ုပ္မဲ့ဘံု စိတ္ခ်ည္းသက္သက္ျဖစ္တဲ့ဘံု၊ အ႐ူပ ၄-ဘံုမွာ ဆိုရင္ မွီရာဝတၳဳ႐ုပ္မရွိဘဲ ျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေစတသိက္ပိုင္း အစနားမွာ “သမၸယုတၱ” - ယွဥ္တယ္ ဆိုတာ ႐ႈေထာင့္ ၄-ခုကေန ေျပာထားတာ၊ ယွဥ္တယ္ ဆိုတဲ့ ႐ႈေထာင့္ ၄-ခုက (၁) ျဖစ္ရာ႒ာနဆိုတဲ့ မွီရာဝတၳဳ႐ုပ္လည္း တူရမယ္၊ (၂) အာ႐ံုလည္း တူရမယ္၊ (၃) တစ္ၿပိဳင္နက္ ျဖစ္ရမယ္၊ (၄) တစ္ၿပိဳက္နက္ ခ်ဳပ္ရမယ္၊ ေဟာဒီ ၄-ခုတူမွ တစ္ခုတည္းလို႔ ေျပာရမယ္၊ တစ္ခုက တစ္ေနရာကေပၚတယ္, အာ႐ံုကလည္း တစ္ေနရာဆီကို သြားေနတယ္ဆိုရင္ မဟုတ္ဘူး၊ တစ္ခုတည္းလို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။
တစ္ခုတည္းဆိုေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ တစ္ခုတည္း မဟုတ္ဘူး၊ associated ျဖစ္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ တစ္ခုတည္းလို႔ ထင္ေနရတာ၊ တစ္ခုတည္းလုိ႔ထင္ေအာင္ စုစည္းထားတာ “ဃန” (အစုအခဲ) လုိ႔ ေခၚတယ္။ တကယ္ေတာ့ တစ္ခုတည္းမဟုတ္ဘူး။
ဆိုပါစို႔ - စကၡဳဝိညာဏ္စိတ္ျဖစ္လာရင္ သဗၺစိတၱသာဓာရဏ ေစတသိက္ ၇-ခု ဆိုတာ အတူျဖစ္တယ္၊ စကၡဳဝိညာဏ္နဲ႔ သဗၺစိတၱသာဓရဏေစတသိက္ ၇-ခုတို႔ဟာ မွီရာဝတၳဳ႐ုပ္လည္းတူတယ္၊ အာ႐ံုလည္းတူတယ္၊ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္ပိုင္းလည္းတူတယ္၊ ပ်က္တဲ့အခ်ိန္ပိုင္းလည္း တူတယ္ ဆိုေတာ့ as one တစ္ခုတည္းလုိ ျဖစ္ေနတာ၊ ကြဲျပားျခားနားမႈမရွိဘူး၊ လူေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ တစ္ခုတည္းလို႔ပဲ ျမင္ေတာ့တာ၊ တကယ္ေတာ့ တစ္ခုတည္းမဟုတ္ဘူး၊ ၈-ခု၊ စိတ္ကေလးက ၁-, ေစတသိက္က-၇၊ ေပါင္း ၈-ခု၊ unity of eight ရွစ္ခုကို တစ္ခုဖြဲ႔စည္းထားတာ၊
ခုနက ေျပာသလို ျဖစ္လာတဲ့ေနရာမွာ ရွစ္ခုကိုတစ္ခုဖြ႔ဲစည္းထားတာ၊ ခုနက ေျပာသလို ျဖစ္လာတဲ့ေနရာကလည္း အတူတူပဲ၊ ေပ်ာ္ေမြ႔တဲဲ့ေနရာကလည္း အတူတူပဲ၊ ျဖစ္တဲ့အခ်န္ပိုင္းကလည္း အတူတူပဲ၊ ပ်က္တဲ့အခ်န္ပိုင္းကလည္း အတူတူပဲ။ တစ္ခုကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားတာ၊ အဲဒါကို association ေခၚတယ္၊ သမၸယုတၱပစၥေယာ ဆိုတာ အဲဒီပံုစံနဲ႔ေနတာကိုေျပာတာ။
စိတ္အေၾကာင္းကို ေလ့လာေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဝတၳဳ႐ုပ္ ၆-ပါး ကို သိရမယ္၊ အဲဒီ ဝတၳဳ႐ုပ္ကို ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ရွာၾကည့္လုိက္မယ္ဆိုရင္ စကၡဳပသာဒ႐ုပ္လို႔ ေခၚတဲ့ စကၡဳဝတၳဳ၊ ေသာတပသာဒ ႐ုပ္လို႔ေခၚတဲ့ ေသာတဝတၳဳ၊ ဃနပသာဒ႐ုပ္လို႔ေခၚတဲ့ ဃနဝတၳဳ၊ ဇိဝွါပသာဒ႐ုပ္လို႔ ေခၚတဲ့ ဇိဝွါဝတၳဳ၊ ကာယပသာဒ႐ုပ္လို႔ ေခၚတဲ့ ကာယဝတၳဳ၊ က်န္တဲ့စိတ္ေတြရဲ႕ မွီရာ ဟဒယဝတၳဳလို႔ ဝတၳဳ႐ုပ္ ၆-ပါးရွိတယ္၊ အဲဒီ ဝတၳဳ႐ုပ္ ၆-ပါးမွာ အာ႐ံုေတြ လာၿပီးေပၚလာတာဟာ စိတ္ျဖစ္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းပဲ။
အဲဒါကို ဗံု ၆-လံုးလို သေဘာထားၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဗံု ၆-လံုးကို တုတ္ေလး ၆-ေခ်ာင္းနဲ႔ တီးရင္ အသံထြက္လာတယ္ သူ႔ဟာသူ ဒီအတိုင္းထားလို႔ရွိရင္ အသံထြက္ပါ့မလား၊ မထြက္ဘူး၊ အခု သာသာတီးရင္ အသံတိုးတိုးထြက္မယ္, ျပင္းျပင္းတီးရင္ အသံက်ယ္က်ယ္ ထြက္မယ္၊ ဗံုနဲ႔တုတ္နဲ႔ ထိမွပဲ အသံထြက္တယ္၊ စိတ္ဆိုတာ ဒီလိုပဲ၊ အာ႐ံုနဲ႔ဝတၳဳဆံုဆည္းသည့္အတြက္ေၾကာင့္ စိတ္ကေလး ျဖစ္လာရတယ္။
ဥပမာ - လွ်ပ္စစ္မီးစလင္းဖို႔ generator တစ္ခု ေမာင္းထားမယ္ ဆိုရင္ generator က လည္ပတ္ေနတဲ့ ႏႈန္းေတြနဲ႔ ထိေနလို႔ မီးေလးလင္းေနတာ မဟုတ္လား၊ အဲဒီ ထိမႈ ရပ္တာနဲ႔တစ္ၿပိဳင္နက္ အေမွာင္ျဖစ္သြားမွာ၊ အဲဒီလို အဆက္မျပတ္ ထုတ္လုပ္ေနလို႔ လူေတြရဲ႕ စိတ္ဟာမွာ တစ္ခုတည္းလို တည္ၿမဲေနတဲ့ အရာႀကီးကို အၿမဲရွိေနတဲ့တရားလို႔ ထင္ရတာ၊ စိတ္ကို လည္ပတ္ေနတ့ဲ ႏႈန္းနဲ႔ ထုတ္ေနရတာ မဟုတ္လား၊ ရပ္ေနတာ မဟုတ္ဘူး၊ ေျပးေနတာ၊ ထုတ္ေနတဲ့ အေၾကာင္းတရားက ေျပးေနသလို၊ အက်ိဳးတရား ကလည္း ေျပးလိုက္ေနတာ၊ ေပၚေနတာ။
အဲဒီမွာ ဝတၳဳ႐ုပ္ ၆-ပါးမွာ - စကၡဳဝတၳဳဆိုတာ စကၡဳပသာဒ႐ုပ္၊ ေသာတဝတၳဳဆိုတာ ေသာတပသာဒ႐ုပ္၊ ဃာတဝတၳဳဆိုတာ ဃာနပသာဒ႐ုပ္၊ ဇိဝွါဝတၳဳဆိုတာ ဇိဝွါပသာဒ႐ုပ္၊ ခႏၶာကိုယ္မွာ ဘယ္အရာထိထိ သိတဲ့ေနရာမွာ ကာယပသာဒ႐ုပ္၊ က်န္တဲ့စိတ္ရဲ႕ တည္ရာဟာ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္။
ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္ အေၾကာင္းကို ဘုန္းႀကီးတို႔ အဘိဓမၼာျမတ္ေဒသနာ အပိုင္း -၁ ႐ုပ္အေၾကာင္းကို ေလ့လာသံုးသပ္ျခင္း အပိုင္မွာ ေျပာၿပီးျဖစ္တယ္၊ ဟဒယဝတၳဳဆိုတာ အျခားစိတ္ေတြက မွီၿပီး ျဖစ္ေနတဲ့ေနရာ၊ ဝမ္းသာ ဝမ္းနည္းတယ္ဆိုတာ ႏွလံုးသားမွာ ထင္ရွားတယ္၊ စဥ္းစားေတြးေခၚတယ္ဆိုရင္ ဦးေႏွာက္မွာ ထင္ရွားတယ္၊ အေၾကာင္းအက်ိဳးအေနနဲ႔ တစ္ေနရာ ဆက္စပ္ၿပီး ျဖစ္တယ္ လို႔ မွတ္ရမယ္။
ျမတ္စြာဘုရားကိုယ္တိုင္ကလည္း ႏွလံုးသားကို ရည္ညႊန္းၿပီး ေျပာခဲ့တာ မဟုတ္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕အဘိဓမၼာတရာေတြကလည္း ဟဒယဝတၳဳဆိုတာ heart organ ကိုေျပာတာ မဟုတ္ဘူး၊ စိိတ္ရဲ႕ မွီရာဝတၳဳလို႔ ဆိုလိုတာလို႔ ေရးၾကတယ္၊ သို႔ေသာ္ အဘိဓမၼာက်မ္းဂန္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဟဒယဝတၳဳသည္ ႏွလံုးသားထဲမွာရွိတယ္၊ ႏွလံုးသားထဲမွာရွိတဲ့ လည္ပတ္ေနတဲ့ ေသြးထဲမွာ ရိွတယ္လို ေျပာတဲ့သေဘာပဲ၊ ႏွလံုးသားထဲ ေသြးေရာက္တဲ့အခ်ိန္မ်ာ စိတ္ရဲ႕ တည္ရာမွီရာ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္။
အဲဒီေတာ့ ထား၊ အဲဒီဝတၳဳ႐ုပ္ ၆-ပါးကို မွီၿပီး၊ စိတ္ေလးေတြေပၚတယ္၊ စည္ကို အမွီၿပဳၿပီး စည္သံေပၚတယ္။ ေစာင္းအိုးနဲ႔ ေစာင္းႀကိဳးကိုအမွီျပဳၿပီး ေစာင္းသံေပၚတယ္၊ မီးျခစ္ဘူးကို အမွီျပဳၿပီး မီးေတာက္ေပၚလာတယ္၊ အဲဒီသေဘာပဲ။
သို႔ေသာ္ ေဟာဒီဝတၳဳ႐ုပ္ ၆-ပါးရွိရံုနဲ႔ စိတ္ဟာ ေပၚၿပီလားဆိုေတာ့ မေပၚေသးဘူး၊ စည္ရွိေန႐ံုနဲ႔ အသံထြက္ၿပီလား၊ မထြက္ေသးဘူး၊ စည္တီးတဲ့ တုတ္ကေလး လာရဦးမယ္၊ စည္တီးတဲ့ တုန္ဆိုတာ အခု ဒီမွာက်ေတာ့ အာ႐ံု ၆-ပါးလို႔ ေျပာမယ္။
အာ႐ံု ၆-ပါး
အာ႐ံုဆိုတဲ့ စကားက ပါဠိသက္ေဝါဟာရေပါ့၊ ပါဠိက ‘အာရမၼဏ’၊ ‘အာ’ဆိုတာ လာေရာက္ၿပီး, ‘ရမၼဏ’ ေပ်ာ္ေမြ႔တယ္ ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္၊ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနၾကတယ္၊ အာ႐ံုရွိရာကို သြားၿပီး ေပ်ာ္ေမြ႔ေနတယ္ သို႔ေသာ္လည္း ဒါက တင္စားၿပီးေျပာတဲ့ စကားလံုးမ်ိဳးေတြ metaphorical term လို႔ေခၚတယ္၊ အရပ္ထဲမွာလည္း ဒီလိုပဲ ေျပာတာပဲ၊ တကယ္ေတာ့ စိတ္က အာ႐ံုဘက္ကို ထြက္သြားၿပီး ေပ်ာ္ေမြ႔ေနတာ မဟုတ္ဘူး၊ စိတ္က အာ႐ံုကို ေတြးေနတာာ ေပ်ာ္ေနတာပဲ၊ ေကာင္းတဲ့ အာ႐ံုပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မေကာင္းတဲ့အာ႐ံုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အာ႐ံုဆီ စိတ္ေရာက္ေနတာကို ေျပာတာ။
ဆိုပါစို႔ - လူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ခုခုကို ျမင္ၿပီးရင္ စိတ္က အဲဒီျမင္ထားတဲ့အာ႐ံုဆီ ေရာက္မေနဘူးလား၊ အသံေလးတစ္သံၾကားလိုက္လို႔ရွိရင္ ၾကားလိုက္တဲ့အသံေပၚ အေတြးေတြ ေရာက္မေနဘူးလား၊ အဲဒါကို “အာဂႏၱာ ရမတိ ဇတၳာတိ အာရမၼဏံ”စိတ္ကေလးလာေရာက္ၿပီး ေပ်ာ္ေမြ႔စရာ၊ လာေရာက္ၿပီး က်က္စားစရာ ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္နဲ႔ ဖြင့္ဆိုတာ။
တကယ္ စိတ္က ထြက္သြားၿပီး အာ႐ံုဆီ သြားေနတာေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့၊ သို႔ေသာ္ စိတ္နဲ႔ အာ႐ံုက ေတြ႔မေနဘူးလား၊ မ်က္စိနဲ႔ အဆင္းအာ႐ံုေလး ဆံုလုိက္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ စိတ္ကေလးက ေပၚလာတယ္၊ အဲဒီစိတ္ကေလး ဘယ္သူနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနလဲဆို မ်က္စိနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနတာ မဟုတ္ဘူး၊ မ်က္စိေပၚမွာ ထင္လာတဲ့ အာ႐ံုနဲ႔အလုပ္လုပ္တာ၊ အဲဒါေၾကာင့္ သူ႔ကို “အာဂႏၱာ ရမတိ ဇတ”ၱ လို႔ေျပာတာ၊ အာ႐ံုေပၚမွာ သြားေပ်ာ္တာ၊ မ်က္စိေပၚမွာ ေပ်ာ္တာ မဟုတ္ဘူး။
နားက အသံေလးၾကားလို႔ရွိရင္လည္း အသံေပၚမွာ သြားေပ်ာ္တာလား? နားေပၚမွာ သြားေပ်ာ္တာလား? အသံေပၚမွာ သြားေပ်ာ္တာ၊ ႏွာေခါင္းက အနံ႔ေလး ရလို႔ရွိရင္လည္း ႏွာေခါင္းေပၚမွာ သြားေပ်ာ္တာလား? အနံ႔ေပၚမွာ သြားေပ်ာ္တာ၊ အာ႐ံုေပၚမွာ သြားေပ်ာ္ေနတယ္ဆိုတာ မထင္ရွားဘူးလား၊ လွ်ာက အရသာနဲ႔ ေတြ႔ထိလို႔ရွိရင္ အရသာေပၚမွာ စိတ္ကေလးက သြားတယ္-ခါးရင္ ခါးတယ္, ခ်ိဳရင္ ခ်ိဳတယ္ စသည္ျဖင့္ အရသာေပၚမွာ သြားေပ်ာ္တာ၊
လူကို လာထုိလို႔ရွိရင္ ေအးရင္ ေအးတယ္, ပူရင္ ပူတယ္, အေတြ႔အထိေကာင္းရင္ ေကာင္းတယ္, မေကာင္းရင္ မေကာင္းဘူး, ႏုရင္ ႏုတယ္၊ အာ႐ံုေပၚမွာ သြားေပ်ာ္တာ၊ စိတ္ကူးလိုက္ၿပီ ဆိုရင္လည္း အဲဒါေတြကို အေျခခံၿပီးေတာ့ ကူးထားတဲ့ စိတ္ကူးေတြပဲ၊ စိတ္ဟာ စိတ္ထဲမွာေပၚလာတဲ့ အာ႐ံုေတြမွာပဲ သြားေပ်ာ္ေနတာ မဟုတ္လား။
ဒါေၾကာင့္ အာရမၼဏဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ ‘အာ’ လာေရာက္ၿပီး, ‘ရမၼဏ’ ေပ်ာ္ေမြ႔စရာ၊ ဘယ္သူေတြလာၿပီး ေပ်ာ္ေနတာတုန္းဆို စိတ္ေတြလာၿပီး ေပ်ာ္ေနတာ၊ ‘အာရမၼဏ’‘အာ႐ံု’ ဆိုတာ စိတ္ရဲ႕ေပ်ာ္ေမြ႔ရာလို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ‘အာလမၺဏ’ ဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ႔ ေရးတာလည္း ရွိေသးတယ္၊ အဲဒါက်ေတာ့ ‘ရ’မဟုတ္ဘူး ‘လ’ နဲ႔၊ အသံုးေတာ့ နည္းပါတယ္၊ ‘အာလမၺဏ’ - ဆိုတာ ဆြဲကိုင္စရာ၊ အာရမၼဏ ပစၥေယာ ကိုဖြင့္တဲ့အခါက်ေတာ့ စိတ္ကေလးက သူ႔ဟာသူ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး၊ အာ႐ံုေလးတစ္ခုနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါ အာ႐ံုေလးကို မွီၿပီးေတာ့ စိတ္အေတြးေတြေပၚတာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အားမရွိတဲ့လူသည္ ႀကိဳးတန္းေလးကိုင္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ရသလို စိတ္ကေလးဟာလည္းပဲ အဲဒီအာ႐ံုေပၚမွာ မွီၿပီးေတာ့ လမ္းေလွ်ာက္တယ္လို႔ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္နဲ႕ “အာလမၺဏ” လို႔ သံုးတယ္၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ စိတ္ကေလးရဲ႕ ဆြဲကိုင္မွီတြယ္ရာလို႔ အဓိပၸါယ္ေျပာလို႔ရတယ္။
ကိုယ့္စိတ္ကေလးကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ၾကည့္ေပါ့၊ စိတ္ကေလးက ေပၚလာလို႔ရွိရင္ မ်က္စိကျမင္ရင္ အဆင္းအာ႐ံုေပၚမွာသြားၿပီး ေပ်ာ္ေနတာလား? အဲဒီအေပၚမွာ စိတ္ကေလးက မွီေနတာလား? နားက အသံၾကားရင္ ၾကားတဲ့အသံေပၚမွာ ေပ်ာ္ေနတာလား?၊ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည္လိုက္လို႔ရွိရင္ သဘာဝတရားဟာ ျမင္သာ ထင္သာရွိတယ္။ အဲဒီလို စဥ္းစားတာကို contemplation အႏုပႆနာလို႔ ေခၚတယ္၊ အသိဉာဥ္နဲ႔ ဆင္ျခင္စဥ္းစားတာ။ လက္ေတြ႔နဲ႔ ဆင္ျခင္စဥ္းစားလိုက္လို႔ရွိရင္ ထင္ထင္ရွားရွား သိလာမယ္ေနာ္၊ ဒါကို applied လုပ္တယ္ ေခၚတာေပါ့။
*ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္* အဂၢမဟာပ႑ိတ အရွင္နႏၵမာလာဘိ၀ံသ (Ph.D) အဘိဓမၼာ ျမတ္ေဒသနာ (ဒုတိယတြဲ) (စာ ၁၈- ၂၅) မွ ေကာက္ႏႈတ္ေရးသား ပူေဇာ္ပါသည္။** ဆက္လက္၍ ဝတၳဳနဲ႔အာ႐ံုဆံုျခင္းကို တင္ျပပါမည္။
No comments:
Post a Comment