အခန္း - ၂
စိတ္ျဖစ္ပံုကို ေလ့လာျခင္းအေၾကာင္း (၂)
မေန႔က စိတ္ဆိုတာ အျဖစ္တရား၊ ဘာျဖစ္လို႔ အျဖစ္တရားလို႔ ေခၚတုန္းဆိုရင္ အေၾကာင္းတရားေတြကို မွီၿပီး အေၾကာင္းတရားေတြ ဆံုစည္းမွ ျဖစ္လာတာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အျဖစ္တရားလို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ ျဖစ္ၿပီးလို႔ရွိရင္လည္း စိတ္ဟာ ခ်က္ခ်င္း ခ်ဳပ္ပ်က္ၿပီး သြားေလ့ရွိတယ္၊ စိတ္က အျဖစ္တရားဆိုေတာ့ အေၾကာင္းတရားေတြ ဆက္လက္ရွိေနေသးသမွ် ဒီစိတ္ဟာလည္း ဆက္လက္ ျဖစ္ေနမွာပဲ၊ သံသရာထဲမွာ စဥ္ဆက္မျပတ္ အေၾကာင္းတရားေတြ ရွိေနသည့္အတြက္ စိတ္ဟာလည္း ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနတမွာပဲ။ ဘဝသံသရာမွာ အေၾကာင္းတရား ရပ္သြားတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳက္နက္ စိတ္ျဖစ္မႈဟာလည္း ရပ္တန္႔သြားမွာျဖစ္တယ္။
အဲဒီအေၾကာင္းအရာေတြ ရပ္သြားတာနဲ႔ စိတ္ျဖစ္မႈ ရပ္သြားတယ္ဆိုတာ ဥပမာအားျဖင့္ အနာဂါမ္ ရဟႏၱာ ျဖစ္ၿပီး စ်ာန္လည္း ရလို႔၊ စိတ္ျဖစ္စဥ္ႀကီး ေခတၱခဏ ရပ္နားတဲ့အေနနဲ႔ နိေရာဓသမာပတ္ ဝင္စားလိုက္မယ္ဆိုရင္ ၇-ရက္ ဝင္စားရင္ ၇-ရက္ စိတ္ျဖစ္္မႈရပ္သြားတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ ရပ္တန္႔သြားလဲဆိုရင္ အေၾကာင္းတရားေတြ မရွိေတာ့လို႔ ရပ္တန္႔သြားတာ။ သို႔ေသာ္ အစဥ္ထာဝရရပ္တန္႔တာမဟုတ္ဘူး၊ ေခတၱခဏ ဘာဝနာစြမ္းအားနဲ႔ ရပ္တန္႔သြားတယ္လို႔ ေျပာတာ။
သံသရာထဲမွာ အေၾကာင္းေတြက ဆက္လက္ျဖစ္ေနေသးသမွ် ကာလပတ္လံုး စိတ္ဟာ ဘယ္ေတာ့မွ ရပ္တန္႔သြားမွာ မဟုတ္ဘူး, ျဖစ္ေနမွာပဲ၊ ဒါေၾကာင့္မို႔ စိတ္အစဥ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ကံရားေတြဟာ ဘဝသံသရာမွာ On Line ျဖစ္ေနတာ၊ “ကံၾကမၼာေဘး ေျပးလို႔မလြတ္” ဆိုတဲ့အတိုင္း လူေတြရဲ႕ စိတ္အစဥ္မွာ ကံဟာ စုမိေဆာင္းမိ ျဖစ္သြားၿပီး ထိုကံရဲ႕ အက်ိဳးကို ခံစားၾကရတယ္၊ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ျဖစ္စဥ္ထဲမွာ ကံက တည္ရွိတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႔ အျခားပုဂိၢဳလ္ကို လြဲမွားၿပီး အက်ိဳးေပးစရွာမရွိဘူး၊ ကိုယ္လုပ္ရင္ ကိုယ့္သႏၱာန္မွာပဲ ရွိတယ္။
ဒီေတာ့ မေန႔က စိတ္ျဖစ္ပံုကိုေလ့လာျခင္း ဆိုတဲ့ေနရာမွာ မွီရာဝတၳဳနဲ႔အာ႐ံု ဆံုစည္းမိသြားတဲ့ အခါမွာ စိတ္ျဖစ္တယ္၊ ဘယ္လိုေၾကာင့္ ဆံုစည္းမိသြားသလဲဆိုရင္ စိတ္နဲ႔ အာ႐ံုတို႔ ဆံုစည္းဖို႔ရာအတြက္ တံခါးေပါက္ေလးေတြ ရွိေနတယ္၊ စာေပက်မ္းဂန္အေနနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဝတၳဳ အာ႐ံု ဒြါရတို႔ ေပါင္းဆံုမိျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ျဖစ္တယ္ လို႔ စိတ္ျဖစ္ပံုကို ဒီလိုေျပာတာ၊ ဒီကေန႔ အေသးစိတ္ ေျပာရေအာင္။
အဲဒီအာ႐ံုနဲ႔ စိတ္နဲ႔ ဆံုဖို႔အတြက္ အခုေခတ္လိုဆိုရင္ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း ရွိရတယ္။ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ အဘိဓမၼာတရားေတာ္အရ ဆိုရင္ ဒြါရ တံခါးလို႔ ေခၚတယ္၊ တံခါးဆိုတာ အတြင္းလူနဲ႔ အျပင္လူ ဆက္သြယ္ဖို႔ ဂိတ္တံခါးကို သံုးရတာပဲ၊ အတြင္းကရွိတဲ့လူနဲ႔ အျပင္ကလူနဲ႔ ဆက္သြယ္ခ်င္ရင္ အဲဒီတံခါးကပဲ ဝင္ရတာပဲေလ။ အဲဒါကိုပဲ အျပင္ကလာတဲ့ အာ႐ံုနဲ႔ အတြင္းစိတ္တို႔ ဆက္သြယ္မိေအာင္ လူေနြရဲ႕ သႏၱာန္မွာ တံခါးေျခာက္ေပါက္ရွိတယ္။ အဲဒီ တံခါးေျခာက္ေပါက္ဆိုတာ တင္စားၿပီးေတာ့ ေျပာတာ၊ တကယ့္ ပကတိတံခါးဆိုတာ လူႏွစ္ေယာက္အသံုးခ်တာ။
ဒြါရဆိုတဲ့ စကားလံုးေလး တီထြင္ထားပံုကိုက “ေဒြဇနာ အရႏိၲ ဂစၧာႏိၲ ဧတၳ” “ႏွစ္ေယာက္ေသာသူေတြ သြားလာရာ၊ အသံုးျပဳရာ” လို႔ ေျပာတာ။ ႏွစ္ေယာက္ေသာသူ ဆိုတာ ဝင္တဲ့သူနဲ႔ ထြက္တဲ့သူ ေပါ့။ တံခါးဆိုတာကို အသံုးျပဳတာ ဝင္တဲ့သူနဲ႔ ထြက္တဲ့သူကလြဲၿပီး ဒိျပင္လူ အသံုးျပဳတာရွိေသးလား၊ (မရွိပါဘူးဘုရား)၊ အဲဒီေတာ့ တံခါးဆိုတာ ႏွစ္ေယာက္သံုးတာပဲ၊ ဝင္တဲ့လူကလည္း ဒီတံခါးကပဲ ဝင္တယ္၊ ထြက္ေတာ့လည္း ဒီတံခါးကပဲ ထြက္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႔ “ဒြါရ” ဆိုတဲ့ စကားလံုးက “ဒိြ+အရ” ဆိုတဲ့ စားလံုးႏွစ္လံုးကို ေပါင္းလုိက္တာ၊ ‘ဒြိ’ဆိုတာ ႏွစ္ေယာက္ လို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္၊ ‘အရ’ ဆိုတာ ‘အသံုးျပဳရာ, သြားရာ လာရာ, ထြက္ဝင္ရာ’ လို႔ ဒီလို အဓိပၸါယ္နဲ႔ ဒြါရဆိုတဲ့ စကားလံုးေလးကို သံုးတာ။
ေနာက္တစ္နည္းအားျဖင့္ ဒြါရဆိုတာ ဖြင့္ဖို႔ ပိတ္ဖို႔၊ အဓိက ကေတာ့ ပိတ္ဖို႔က အဓိကပဲ၊ ဖြင့္ထားတာက သဘာဝက သဘာဝက သူ႔ဟာသူ ဖြင့္ထားၿပီးသား၊ တကယ္ေတာ့ တံခါးက ပိတ္ဖို႔တပ္ၾကတာပဲ၊ ဖြင့္ဖို႔တပ္တာမဟုတ္ဘူး၊ ဖြင့္ဖို႔ဆုိတာ နဂိုကတည္းက ပြင့္ၿပီးသားပဲ မဟုတ္လား၊ အဲဒီ ပြင့္ေနတဲ့ဟာကို တံခါးတပ္လုိက္လို႔ရွိရင္ ပိတ္လို႔ရသြားတာပဲ အဓိကက၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ‘ဒြါရ သံဝရေန’ လို႔ ပါဠိက်မ္းဂန္ ေတြထဲမွာ ဆိုထားတယ္၊ ‘ဒြါရ’ ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ ပိတ္ဆို႔ျခင္း ဆိုတ့ဲ အနက္ကို ေဟာတယ္၊ ဒီေတာ့ တံခါးဆိုတာ ပိတ္ဖို႔ဆုိေတာ့ အျပင္နဲ႔အတြင္း ဆက္သြယ္လို႔မရေအာင္ ပိတ္လို႔ရတဲ့ အရာမ်ိဳးကို တံခါးလို႔ ဒီလိုေခၚျပန္တာေပါ့၊ ေကာင္းၿပီ - တံခါးဆိုုတာ တင္စားၿပီးေတာ့ သံုးထားတာ။
တံခါးဆိုတာ အာ႐ံုနဲ႔ ဝင္ရာထြက္ရာ၊ အာ႐ံုနဲ႔ ဝင္လာရာဝင္ေပါက္ႀကီး၊ အာ႐ံုက ဝင္လာတဲ့အခါက်မွ စိတ္ျဖစ္ေပၚလာမႈ ဆိုတာ ျဖစ္လာတာ။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ တစ္ဖက္ကၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အာ႐ံုကဝင္လာသလို စိတ္က အာ႐ံုဆီ ေရာက္သြားလို႔ရွိရင္ စိတ္ကလည္း ဒီတံခါးကပဲ ထြက္တယ္လို႔ ေျပာလို႔မရဘူးလား၊ ရတယ္ေနာ္။ ဒါ့ေၾကာင့္မို႔ လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီးက (‘အာရမၼဏိက’ ဆုိတာ အာ႐ံုျပဳတက္တဲ့ စိတ္တရားေတြ၊ ‘အာရမၼဏ’ ဆိုတာ စိတ္ရဲ႕ ေပ်ာ္ေမြ႕ဖြယ္ရာ အာ႐ံု ဒီတရားႏွစ္ခုရဲ႕ ဝင္ရာ ထြက္ရာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ‘တံခါး - ဒြါရ’ လို႔ ပရမတီၳပနီက်မ္းမွာ ဖြင့္ဆိုထားတယ္။
အဘိဓမၼတၳဝိဘာဝနီ ဆိုတဲ့ ဋီကာေက်ာ္က်မ္းမွာေတာ့ အဲဒီ အဓိပၸါယ္မ်ိဳး မဟုတ္ဘဲနဲ႔ အာဝဇၨန္းစေသာ စိတ္တို႔ရဲ႕ ျဖစ္ရာအဝျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တံခါးလို႔ ဆိုတယ္။ လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီးက မႀကိဳက္ဘူး၊ ဒီအဓိပၸါယ္က မဟုတ္ဘူးတဲ့၊ ဘာျဖစ္လိုလဲဆိုရင္ စိတ္ခ်ည္းျဖစ္တာမဟုတ္ဘူး၊ အာ႐ံုကလည္းပဲ ဒီတံခါးကဝင္တာပဲတဲ့၊ အဲဒီေတာ့ လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ အဓိပၸါယ္က ပိုၿပီးေတာ့ preactival က်တာေပါ့၊ လက္ေတြ႔ပိုက်တယ္။
အဘိဓမၼတၳသဂၤဟက်မ္းကို ဖြင့္ဆိုတဲ့က်မ္းဟာ မူလက ၃-က်မ္းရွိတယ္၊ စာေပေလာကမွာ သၿဂၤ ိဳလ္ဋီကာ ၃-က်မ္းထဲမွာ ပထမက်မ္းက အဘိဓမၼတၳသဂၤဟဝဏၰနာ - ဘိဓမၼာက်မ္းကို ဖြင့္ဆိုတဲ့ ဋီကာေဟာင္း၊ ထို႔ေနာက္ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ဖြင့္ဆိုတဲ့ သေခၤပဋီကာ၊ အဲဒီ သေခၤပဋီကာဆိုတာ ျမန္မာျပည္က ဆပၸဒ လို႔ေခၚတဲ့ သဒၶမၼေဇာတိပါလ မေထရ္ေရးတာ၊ ပုဂံေခတ္က ေရးခဲ့တဲ့က်မ္း၊ အဲဒီေနာက္ ဒီကေန႔ေခတ္ စာေပေလာကမွာ ဘုန္းႀကီးပညာေရး၊ ပရိယတၱိ ပညာေရးမွာ နာမည္ႀကီးၿပီး သံုးေနတဲ့က်မ္းကေတာ့ “အဘိဓမၼတၳဝိဘာဝနီက်မ္း” ပဲ၊ အဲဒါကို နာမည္ေက်ာ္ၾကားသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ပင္းယေခတ္က ဋီကာေက်ာ္လို႔ သိၾကတယ္၊ စစ္ကိုင္းေတာင္မွ ေရငံုဆရာေတာ္ႀကီးဆီ စာလာသင္တဲ့ အရွင္အရိယဝံသ က ဋီကာေက်ာ္ဆိုတဲ့ အဘိဓမၼတၳဝိဘာဝနီက်မ္းရဲ႕ အဖြင့္ကို မဏိသာရမဥၨဴသာ ဆိုတဲ့ အမည္နဲ႔ ေရးတယ္၊ အဲဒီကေန စၿပီးေတာ့ ဋီကာေက်ာ္ ဆိုတဲ့နာမည္ ထြက္ေပၚလာတာ။ ဒီကေန႔ ထိေအာင္ ဋီကာေက်ာ္လို႔ စာသင္သားေလာကမွာ အသိမ်ားတယ္။
အဲဒီ ဋီကာေက်ာ္က်မ္းရဲ႕ ဖြင့္ဆိုခ်က္အခ်ိဳ႕ကို တကယ္စာတက္တဲ့ျမန္မာျပည္က ဆရာေတာ္ႀကီးေတြက မႀကိဳက္ၾကဘူး။ အဲဒီထဲမွာ တခ်ိဳ႕က မႀကိဳက္တာကို မႀကိဳက္ဘူးလို႔ပဲေျပာတယ္။ လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီးကေတာ့ “ပရမတီၳပနီ” ဆိုတဲ့ သူ႔က်မ္းထဲမွာ မႀကိဳက္တဲ့အခ်က္ေပါင္း ၁၄၀-ေက်ာ္ ထုတ္ႏႈတ္ၿပီးေတာ့ မသင့္ဘူး, မေကာင္းဘူး ဆိုတဲ့ စကးလံုးေတြ အသံုးျပဳၿပီး “န ယုတၱံ၊ န သုႏၵရံ” “ဒါ မသင့္ဘူး၊ ဒါ မေကာင္ဘူး” “ဒီအဖြင့္မေကာင္းဘူး” လို႔ ပယ္ခ်က္ခဲ့တာေတြ ရွိခဲ့တယ္။
သို႔ေသာ္ လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီးနဲ႔ သေဘာမတူတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြလည္းရွိတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ဋီကာေက်ာ္ဘက္က ျပန္ၿပီး ေခ်ပၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြလည္းရွိတယ္။ သို႔ေသာ္ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ ဋီကာေက်ာ္ဆရာထက္ လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈေတြက ပိုၿပီး လက္ေတြ႔က်တယ္လို႔ ေျပာရမွာပဲ။ တစ္ခ်ိဳ႕ ပညာရွင္ေတြက လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြက ပိုၿပီး အဓိပၸါယ္ရွိတယ္လို႔ ဆိုတယ္။
*ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္* အဂၢမဟာပ႑ိတ အရွင္နႏၵမာလာဘိ၀ံသ (Ph.D) အဘိဓမၼာ ျမတ္ေဒသနာ (ဒုတိယတြဲ) (စာ ၄၀- ၄၅) မွ ေကာက္ႏႈတ္ေရးသား ပူေဇာ္ပါသည္။ဆက္လက္၍ စိတ္ျဖစ္ပံုေလးလာျခင္း အပိုင္း(ခ)ကို တင္ျပပါမည္။
No comments:
Post a Comment