စိတ္အေၾကာင္းကို ျပရာ၀ယ္ “စိတ္ေကာင္း, စိတ္ဆုိး”ဟု ျပခဲ့ပါျပီ။ သို႔ေသာ္ စိတ္သည္ အာရုံကို သိဖုိ႔ရန္ကိစၥ တစ္ခုသာ ရွိေသာေၾကာင့္ သူ႔ခ်ည္းသက္သက္ အေကာင္းအဆုိး မကြဲျပားနုိင္ေခ်။ ေစတသိက္အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ အတူျဖစ္ရေသာေၾကာင့္ ထုိေစတသိက္အမ်ား၏ အေကာင္းအဆုိး လုိက္၍ စိတ္သည္လည္း စိတ္ေကာင္း စိတ္ဆုိး ျဖစ္ရေပသည္။ “စိတ္ေကာင္းစိတ္ဆုိး ၂-မ်ိဳးကြဲဖုိ႔ရန္ ယွဥ္ဖက္ ေစတသိက္မ်ားက ျခယ္လွယ္၍ ထားၾကသည္”ဟု ဆုိလုိသည္။
ဥပမာ-ေရသည္ ပင္ကိုအေနအားျဖင့္ အေရာင္တစ္မ်ိဳးတည္းသာ ရွိေသာ္လည္း ေဆးနီ၊ ေဆး၀ါ၊ ေဆးျပာ၊ ေဆးနက္တုိ႔ႏွင့္ ေရာစပ္မိေသာအခါ၌ ေရနီ၊ ေရ၀ါ၊ ေရျပာ၊ ေရနက္ ျဖစ္ရေတာ့သကဲ့သို႔တည္း။ ထို႔ေၾကာင့္ စိတ္ေကာင္းစိတ္ဆုိးဟု နားလည္ဖုိ႔ရာ ေစတသိက္တုိ႔၏ အေၾကာင္းကိုလည္း ဆက္လက္၍ ေလ့လာသင့္ၾကေပသည္။
(ေဆာင္) စိတ္၏တံတြာ၊ ဓမၼတာကား၊ ၾကံဳရာအာရုံ၊ ရမိရုံသာ၊ ဖံုဖံုေကာင္၊ ဆုိး၊ မကြဲရုိးတည္း၊ တစ္မ်ိဳးတြဲဖက္၊ ေစတသိက္တြက္ေၾကာင့္၊ သက္သက္ဆိုး၊ ေကာင္း၊ အေရာင္ေျပာင္း၍၊ မေကာင္းလည္းစိတ္၊ ေကာင္းလည္းစိတ္ဟု၊ ခြဲစိတ္စၿမဲ၊ ဥဒါန္းကဲသည္။ စိတ္လည္းေစတသိက္ေၾကာင့္ သာကိုး။
စိတ္ကိုမေကာင္းေအာင္ ျခယ္လွယ္ေသာ အကုသိုလ္ ေစတသိက္ ၁၄-ပါး
၁။ ေမာဟ
၂။ အဟိရိက
၃။ အေနာတၱပၸ
၄။ ဥဒၶစၥ
၅။ ေလာဘ
၆။ ဒိ႒ိ
၇။ မာန
၈။ ေဒါသ
၉။ ဣႆာ
၁၀။ မစၦရိယ
၁၁။ ကုကၠဳစၥ
၁၂။ ထိန
၁၃။ မိဒၶ
၁၄။ ၀ိစိကိစၦာ
(ေဆာင္) မသိတတ္ဘိ-ေမာဟသိေလာ့၊ အဟိရိက-မရွက္စြတည့္၊ ေနာတၱပၸမူ-မလန္႔ဟူ၏။ မွတ္ယူပ်ံ႕လ်က္-မၿငိမ္သက္ထ-ဥဒၶစၥႏွင့္၊ ေလာဘသေဘာ-လိုခ်င္ေဟာ၍၊ မွားေသာအျမင္-ဒိ႒ိတြင္သား၊ မာနကားမူ-ေထာင္လႊားၾကြတက္၊ ေဒါသတြက္ေၾကာင့္-ခက္ခက္ ထန္ထန္၊ ဣသာလွ်ံမူ-လြန္ျငဴစူ၏၊ ေျပာထူမေစၦ-၀န္တုိေလသတဲ့၊ တစ္ေထြမွတ္ၾက-ကုကၠဳစၥကား၊ ေနာင္တ တစ္ဖန္-ပူထန္ျပင္း၊ ထုိင္းျခင္းထိန၊ မူိင္း မိဒၶႏွင့္၊ ဗုဒၶစသည့္၊ ယံုမွားဘိမူ-၀ိစိကိစၦာ၊ ဆယ့္ေလးျဖာသည္၊ မွန္စြာ အကုသိုလ္ခ်ည္းတည္း။
(ကုသလ-ကုသုိလ္၏ + အ-ဆန္႔က်င္ဘက္။ အကုသလ-ကုသိုလ္၏ + ဆန္႔က်င္ဘက္)
စိတ္ကိုမေကာင္းေအာင္ ျခယ္လွယ္ေသာ အကုသိုလ္ ေစတသိက္ ၁၄-ပါး
၁။ ေမာဟ
၂။ အဟိရိက
၃။ အေနာတၱပၸ
၄။ ဥဒၶစၥ
၅။ ေလာဘ
၆။ ဒိ႒ိ
၇။ မာန
၈။ ေဒါသ
၉။ ဣႆာ
၁၀။ မစၦရိယ
၁၁။ ကုကၠဳစၥ
၁၂။ ထိန
၁၃။ မိဒၶ
၁၄။ ၀ိစိကိစၦာ
(ေဆာင္) မသိတတ္ဘိ-ေမာဟသိေလာ့၊ အဟိရိက-မရွက္စြတည့္၊ ေနာတၱပၸမူ-မလန္႔ဟူ၏။ မွတ္ယူပ်ံ႕လ်က္-မၿငိမ္သက္ထ-ဥဒၶစၥႏွင့္၊ ေလာဘသေဘာ-လိုခ်င္ေဟာ၍၊ မွားေသာအျမင္-ဒိ႒ိတြင္သား၊ မာနကားမူ-ေထာင္လႊားၾကြတက္၊ ေဒါသတြက္ေၾကာင့္-ခက္ခက္ ထန္ထန္၊ ဣသာလွ်ံမူ-လြန္ျငဴစူ၏၊ ေျပာထူမေစၦ-၀န္တုိေလသတဲ့၊ တစ္ေထြမွတ္ၾက-ကုကၠဳစၥကား၊ ေနာင္တ တစ္ဖန္-ပူထန္ျပင္း၊ ထုိင္းျခင္းထိန၊ မူိင္း မိဒၶႏွင့္၊ ဗုဒၶစသည့္၊ ယံုမွားဘိမူ-၀ိစိကိစၦာ၊ ဆယ့္ေလးျဖာသည္၊ မွန္စြာ အကုသိုလ္ခ်ည္းတည္း။
(ကုသလ-ကုသုိလ္၏ + အ-ဆန္႔က်င္ဘက္။ အကုသလ-ကုသိုလ္၏ + ဆန္႔က်င္ဘက္)
အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ၏ ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာစာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပေပးထားပါသည္။
ေမတၱာရိပ္မွ ဓမၼဒါနျပဳပါသည္။
No comments:
Post a Comment